Studiegids

nl en

Geschiedenis van de Vrijmetselarij

Vak
2012-2013

Toegangseisen

Geen eisen. Dit college staat ook open voor toehoorders.

Beschrijving

Vrijmetselarij kun je omschrijven als een culturele, op traditie en universele ethiek gegrondveste, eigentijdse broederschap waarin mensen, van allerlei gezindten en politieke richtingen, aan persoonlijke, waaronder de spirituele, vorming werken en gezamenlijk streven naar een humanere, op vrede en gerechtigheid gebaseerde, wereld.
De vrijmetselarij is in Engeland, tijdens de Verlichting (1650 – 1800), in een christelijke context ontstaan. Het is de tijd waarin het magische, feodale en dogmatische middeleeuwse denken plaats maakt voor mondigheid en zelfontplooiing. Men streeft naar een rationele en universele ethiek, gericht op de waardigheid van de mens. Als belangrijke idealen worden rechtvaardigheid, tolerantie, mensenrechten, democratie en vrijheid van gedachten gezien.

De collegecyclus “Geschiedenis van de Vrijmetselarij” bestaat uit drie delen. In de eerste vier colleges zal de nadruk liggen op het ontstaan en de geschiedenis van de vrijmetselarij. Kort zal geschetst worden in welk kader de Vrijmetselarij in de 17e eeuw is ontstaan. Vervolgens zal de geschiedenis van de vrijmetselarij besproken worden. Daarbij gaat de aandacht uit naar de eerste loges in het begin van de 17e eeuw en de oprichting van de eerste overkoepelende organisatie, de Engelse Grootloge, op 24 juni 1717. De hoofdlijnen van de geschiedenis van de vrijmetselarij vanaf die tijd tot het heden zullen besproken worden in twee colleges.
Het tweede deel van vier colleges is grotendeels gewijd aan de manier waarop het doel van de vrijmetselarij aan de leden wordt over gebracht. Je zou dit de wijsbegeerte van de vrijmetselarij kunnen noemen. Eerst wordt het belang van geestelijke en culturele beginselen in onze tijd besproken. Vervolgens zullen in een drietal colleges de symbolen, de symboliek en de rituelen van de vrijmetselarij worden toegelicht. In het bijzonder gaat het hierbij om de rituelen van inwijding en de twee volgende stappen die leiden tot het meesterschap. Men krijgt zo van buitenaf een kijkje op de binnenwereld van de vrijmetselarij. Men moet zich daarbij wel realiseren dat kijken “door een sleutelgat” een heel andere beleving is dan het zelf ondergaan.
In het laatste deel wordt eerst aandacht gegeven aan de filosofische stromingen die van invloed zijn en zijn geweest op ontstaan en ontwikkeling van de vrijmetselarij. Hoewel de Verlichting zeker aan bod zal komen gaat de aandacht vooral uit naar de plaats van de vrijmetselarij in het postmoderne denken. Ook zal de aandacht uitgaan naar de betekenis van de vrijmetselarij in het dagelijkse leven of, anders gezegd, hoe doet een vrijmetselaar zich in “het westen” (wereld, maatschappij) kennen. In het laatste afrondende college zullen enkele controversiële zaken besproken worden zoals vrijmetselarij en kerk, vrijmetselarij en vrouw en vrijmetselarij en politiek.

Leerdoelen

Het verwerven van kennis en inzicht ten aanzien van ontstaan, ontwikkeling, sociale en culturele betekenis van een inwijdingsgenootschap.
Studenten zijn in staat zelfstandig (literatuur)onderzoek te doen, ook aan de hand van primaire bronnen.

Rooster

Donderdag 11.00-13.00 uur
Locatie: LIPSIUS 003

Zie ook Roosters Instituut voor Godsdienstwetenschappen

Onderwijsvorm

Hoorcollege

De volgende docenten zullen aan de colleges meewerken:

Faculteit Geesteswetenschappen:
Prof. Dr. A. de Jong
Dr. Dr. J.W. Buisman, coördinator

Kenniscentrum Orde van Vrijmetselaren:

Kerndocenten:
Prof. Dr. M. de Haan
Drs. J. Kerkkamp
Drs. F. Krap
Drs. H.A. Kruijssen, coördinator

Gastdocenten (onder voorbehoud):
Prof. Dr. G. van den Brink
Prof. Dr. T. van de Sande

Toetsing

Take-home tentamen

Blackboard

Ja

Literatuur

De voorgeschreven literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt.

Aanmelden

Via uSis .

Aanmelden A la carte en contractonderwijs

Neem contact op met mw drs M. Starkenburg

Contact

Dr. J.W.Buisman.

Opmerkingen

Overige informatie.