Studiegids

nl en

Accentwerkgroep Nederlandse Taalkunde: Taalkunde en retorica

Vak
2018-2019

Toegangseisen

Met succes afgerond hebben van Taal in Gebruik (BA1)

Beschrijving

Door hun woordkeus kunnen taalgebruikers de gedachten van gesprekspartners of lezers een bepaalde kant op sturen. Het maakt uit of je een beperking van de hypotheekrente-aftrek “verhoging van de woonlasten” noemt of “afschaffing van de villa-subsidie” – bij het eerste denk je eerder aan een overheid die onterecht je geld afpakt, bij het tweede eerder aan het onterecht uitdelen van geld. Maar ook grammaticale keuzes, die meestal onbewust worden gemaakt en minder opvallen, beïnvloeden het sturende karakter van een taaluiting. Het is die sturende kracht van grammatica die in dit college centraal staat. De journalist die schrijft “Groot aantal demonstranten hinderen treinverkeer” lijkt de demonstranten meer van opzet te beschuldigen dan degene die een lijdende vorm gebruikt zoals in “Treinverkeer gehinderd door groot aantal demonstranten”.

Voortbouwend op verschillende eerdere onderdelen analyseren we in dit vak de relaties tussen taalkundige en retorische dimensies van teksten en gesprekken. In de eerste plaats worden enkele speciale verschijnselen uit de woordenschat (o.a. de betekenisverandering bij ‘leuk’ en ‘lekker’, en het verschijnsel ‘attribute framing’ bij halfvol/halfleeg) en grammatica (o.a. ontkenning, modaliteit, gebiedende wijs, conditionele constructies en partikels) behandeld; daarbij komt ook het taalspecifieke karakter ervan aan de orde en de problematiek van de vertaalbaarheid. In de tweede plaats worden enkele case studies verricht.

Leerdoelen

Na succesvolle afronding van de collegereeks, kan de student

  • wetenschappelijke artikelen over de semantiek en pragmatiek van Nederlandse constructies lezen en begrijpen

  • de theorie over argumentatieve semantiek samenvatten en illustreren

  • de theorie toepassen in een analyse van een zelf gekozen verschijnsel uit de Nederlandse grammatica en daarover inzichtelijk rapporteren in een nota die voldoet aan de eisen van een wetenschappelijke tekst

Rooster

Rooster BA 2 - semester 2

Rooster BA 3 - semester 2

Onderwijsvorm

Werkcollege

Studielast

De totale studielast is 140 uur.

  • Bijwonen colleges (contacturen): 26 uur (2 uur per week)

  • Voorbereiden colleges: bestuderen literatuur, deelname discussie-forum, presentatie voorbereiden: 52 uur (ca. 4 uur per week)

  • Tentamenvoorbereiding: 25 uur

  • Eigen onderzoek en schrijven nota: 35 uur

  • Tentamen: 2 uur

Toetsing

  • Schriftelijk tentamen met invul- en essay-vragen: 50%

  • Werkstuk (uitgewerkte case study): 50%

  • Tentamen en werkstuk moeten allebei minimaal 5.5 zijn.

  • Deelname aan discussieforum en presentaties op college zijn verplicht en moeten voldoende zijn.

Weging

Zie hierboven.

Herkansing

Schriftelijk tentamen en werkstuk mogen beide één keer worden herkanst.

Nabespreking tentamen/werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk / tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk / tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Er is een blackboardcursus aanwezig. Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus. Zie Blackboard.

Literatuur

Wordt via Blackboard bekend gemaakt.

Aanmelden

  • Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.

  • Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator

Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. R. Boogaart

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-5272 2604. mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.