Studiegids

nl en

Grote teksten in de lage landen: intertekstualiteit en adaptatie

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Waarom kiest een Nederlandse dichteres, Anna van der Horst, er in 1769 voor om het bijbelverhaal over de rechter en profetes Debora tot een prestigieus epos te verheffen? Waarom verwijzen zoveel hedendaagse schrijvers naar de zowel beroemde als beruchte roman Lolita (1955) van Vladimir Nabokov? Hoe doen ze dit precies en wat doet het met de betekenissen van canonieke teksten wanneer ze herschreven, verstript of verfilmd worden?
Gedurende de cursus Grote teksten in de lage landen formuleren we een antwoord op dit soort vragen. We staan stil bij uiteenlopende casussen uit de Nederlandse en Vlaamse literatuur die op de een of andere manier een relatie aangaan met belangrijke teksten uit het verleden, zoals bijbelteksten, klassieke mythen en literaire klassiekers. We analyseren deze ‘grote teksten’ en hun creatieve receptie in de vorm van herschrijvingen en adaptaties. Daarbij is nog maar de vraag of auteurs eigenlijk wel verwijzen naar de originele brontekst; verwijzen ze niet eerder naar de verwaterde, stereotiepe versies die er van de personages zijn gemaakt in het spreken over de tekst? Of naar latere bewerkingen zoals populaire films?
Naast een aantal canonieke teksten uit de Westerse literatuur en hun Nederlandstalige tegenhangers, maak je in deze cursus bovendien ook kennis met de belangrijkste theorieën en benaderingswijzen van intertekstualiteit en leer je die toepassen. Vooraanstaande theoretici van binnen en buiten de neerlandistiek en hun ideeën komen in de cursus aan bod, zoals de radicale voorstellingen van intertekstualiteit van Julia Kristeva, de meer gestructureerde aanpak van Gérard Genette en Paul Claes en de feministische benaderingen van Maaike Meijer. Wat deze theoretici echter gemeen hebben, is dat zij laten zien dat intertekstualiteit een veelzijdig fenomeen is dat zich niet beperkt tot eenvoudig traceerbare verwijzingen, maar een complexe wisselwerking is tussen oude en nieuwe teksten, genres en wereldbeelden.

Leerdoelen

Na afronding van deze cursus:

  • ben je in staat de verhouding te beschrijven tussen een aantal ‘grote teksten’ en hun tegenhangers uit de Nederlandse literatuur;

  • kun je een algemeen beeld schetsen van de belangrijkste theorieën en benaderingswijzen van intertekstualiteit;

  • kun je de sleutelbegrippen uit deze theorieën inzetten in je eigen interpretaties van literaire teksten;

  • ben je in staat zelfstandig literaire werken te analyseren aan de hand van de behandelde intertekstuele benaderingen en kun je daarover ook schriftelijk en mondeling rapporteren;

  • ben je in staat een onderzoeksopzet te ontwerpen en uit te voeren over een eigen casus binnen een van de gepresenteerde benaderingen of een zelfgekozen intertekstuele benadering.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

Toetsing en weging

Toetsing

  • tijdens de werkcolleges: mondelinge presentatie (30%)

  • na periode 4: werkstuk (70%)

Weging

Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde tussen de twee deeltoetsen (presentatie 30%, werkstuk 70%), waarbij geldt dat het cijfer voor het werkstuk minstens een 5,5 moet zijn.

Herkansing

Alleen het werkstuk na periode 4 mag herkanst worden.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien je hiertoe een verzoek doet, binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

De te lezen primaire en secundaire literatuur wordt bij aanvang van de cursus bekendgemaakt.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

Niet van toepassing.