Studiegids

nl en

Analyse van poëzie en proza, Cultuurwetenschap II

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Voldoende voor:

  • Lezen/Woordenschat 1b (BA1)

Beschrijving

Waarom zijn regels als ‘Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten’ (Willem Kloos), ‘Ik ging naar Bommel om de brug te zien’ (Nijhoff) en ‘Alles van waarde is weerloos’ (Lucebert) zo onvergetelijk? Waarom is ‘de idioot in het bad’ elke week het lot beschoren ‘opnieuw een bange idioot te zijn gebleven’? En is de ik-figuur uit ‘Het huwelijk’ van Willem Elsschot een vrouwenhater? Wat maken de verhalen van Louis Couperus, Jan Wolkers, Hella S. Haasse, Adriaan van Dis, Vonne van der Meer en anderen zo bijzonder? En in hoeverre kun je dit soort verhalen anders lezen als je kennis hebt van de verhaaltheorie?

Het college ‘Analyse literaire teksten’ is opgebouwd uit twee delen. De colleges tot aan de Breekweek worden besteed aan poëzieanalyse. Tijdens ieder college bespreken we de belangrijkste theorie. Tijdens het tweede deel van elk college analyseren en interpreteren we bekende gedichten uit de Nederlandse literatuur, uit de negentiende, twintigste en eenentwintigste eeuw. Welke soorten poëzie zijn er en wanneer heb je met poëzie te maken? Hoe kunnen we metrum, rijm en stijlfiguren betrekken bij de interpretatie? Hoe hangen vorm en inhoud samen (foregrounding)? In het tweede deel van deze collegereeks staat proza centraal. Aan de hand van een serie korte verhalen en een enkele roman van Nederlandse auteurs wordt de verteltechniek in literaire teksten behandeld. Daarbij komen verschillende vragen aan de orde, zoals: wat is het effect van het vertelperspectief, wat is de rol van focalisatie, hoe bouwt een auteur spanning op, hoe krijgen personages, tijd en ruimte gestalte, met welk doel zet een auteur beeldspraak en stijlfiguren in? De benadering in dit college is ‘close reading’, maar we onderzoeken ook de relatie tussen de literatuur en de wereld.

Wekelijks zijn er korte presentaties van studenten.

Leerdoelen

Aan het einde van deze cursus:

  • ken je de belangrijkste concepten en analysetechnieken van de poëzie- en verhaalanalyse (aan de hand van het handboek Literair mechaniek);

  • kun je de theorie uit het handboek niet alleen in eigen woorden uitleggen en begrippen aan de hand van voorbeelden definiëren, maar de fenomenen waarnaar ze verwijzen ook zelf in teksten herkennen;

  • kun je de begrippen en technieken inzetten in een analyse van een gedicht of een verhaal;

  • kun je aan de hand van de analyse van een gedicht of verhaal argumenten leveren voor de interpretatie;

  • ben je in staat mondeling en schriftelijk een wetenschappelijke analyse te presenteren, waarin de aangeleerde begrippen op een correcte en zinvolle manier zijn ingezet:

  • heb je je kennis van Nederlandse dichters en schrijvers verder uitgebreid.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

Toetsing en weging

Toetsing en weging

  • Na deel 1 (poëzie): schriftelijk tentamen met korte invulvragen (50 %)

  • Na deel 2 (proza): schriftelijk tentamen met korte invulvragen (50 %)

  • Referaat (‘Aan verplichting voldaan’)

Herkansing

De schriftelijke tentamens mogen worden herkanst. De herkansing van het eerste tentamen vindt plaats aan het einde van het semester, tegelijk met die van het tweede tentamen.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

  • Erica van Boven en Gillis Dorleijn, Literair mechaniek: Inleiding tot de analyse van verhalen en gedichten. Bussum: Couthino, 2013 (herziene druk)

  • Nader op te geven gedichten en verhalen

  • Een selectie verhalen uit Joost Zwagerman (red.), De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 100 verhalen. Amsterdam: Prometheus, 2010.

Inschrijven

Inschrijven via My Studymap (Login | Universiteit Leiden) is verplicht.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats

Opmerkingen

N.v.t.