Studiegids

nl en

Vertaalwetenschap

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.

Beschrijving

In de cursus Vertaalwetenschap leer je literaire vertalingen met het Nederlands als bron- of doeltaal theoretisch en met een open oog voor de (vertaal)praktijk te benaderen en taal- en cultuurverschillen te analyseren. Vertaalwetenschap wordt in verband gebracht met het begrip ‘wereldliteratuur’ en met de theorie van Cultural Transfer. De inleidende colleges gaan over de geschiedenis en theorievorming van het vertalen vanaf de Klassieke Oudheid tot heden. Je leert vertaalopvattingen te herkennen en analyseert vertalingen van enkele Nederlandse gedichten. Tijdens een excursie maak je kennis met het Nederlands Letterenfonds (Amsterdam). Dan volgt een onderdeel reflectie op ‘vervreemding’ en ‘toe-eigening’ aan de hand van vertalingen in het Nederlands en in andere talen van buiten-Europese literatuur. De cursus sluit af met een presentatie van je onderzoek op het gebied van Vertaalwetenschap, die resulteert in een werkstuk. Bij dat onderzoek kan het gaan om de bestudering van vertalingen in modern Nederlands van literatuur uit oudere taalfasen van het Nederlands of om recente vertalingen vanuit het Nederlands naar een andere (moeder)taal of vice versa.

Leerdoelen

Na afloop van dit college kun je:

  • Op niveau reflecteren over de belangrijkste historische en moderne theorieën op het gebied van de Vertaalwetenschap;

  • Op niveau reflecteren over de relatie tussen theorie en praktijk van het vertalen;

  • Vertaalstrategieën herkennen en toepassen, mede aan de hand van de theorie van Cultural Transfer;

  • Literaire vertalingen van oudere Nederlandse teksten naar het modern Nederlands of van het modern Nederlands naar een andere doeltaal en vice versa analyseren;

  • Mondeling en schriftelijk verslag uitbrengen van zelfstandig onderzoek op het gebied van theorie en praktijk van vertalen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Excursie

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur. Deze is als volgt verdeeld:

  • Bijwonen colleges (inclusief 2 uur excursie + 6 uur studentensymposium): 30 uur

  • Bestudering literatuur (inclusief enkele opdrachten): 135 uur

  • Werkstuk: 115 uur

Deze cursus kost je ongeveer 13,5 uur per week (inclusief het bijwonen van de colleges). Na week 13 heb je nog 107 uur beschikbaar om het college af te ronden (studentensymposium en voltooiing werkstuk).

Toetsing en weging

Toetsing

  • Discussie, opdrachten en actieve participatie (15%)

  • Mondelinge presentatie tijdens een studentensymposium (15%)

  • Werkstuk (70%)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.

Herkansing

Wie voor het werkstuk lager dan een 5,5 haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan de herkansing gaat een gesprek met de docent vooraf.

Inzage en nabespreking

Nadat het werkstuk is beoordeeld kan het worden ingezien bij de docent. Hiervoor zal een tijdstip worden afgesproken.

Brightspace

Via Brightspace worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.

Literatuurlijst

Aan te schaffen:

  • Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 7e dr. Amsterdam/Antwerpen 2013.

  • Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010.

  • Barber van de Pol, Cervantes & co. In plaats van voetnoten. 2e dr. [Amsterdam] 2015.

De literatuurlijst ziet er als volgt uit:

  • Susan Bassnett, ‘From Cultural Turn to translational Turn: A Transnational Journey (2011)’, in: David Damrosch (ed.), World Literature in Theory. Chichester 2014, p. 234-245.
    Toegankelijk via Brightspace.

  • Bart Besamusca en Gerard Sonnemans (ed.), De crumen diet volc niet eten en mochte. Nederlandse beschouwingen over vertalen tot 1550. Stichting Bibliographia Neerlandica, Den Haag 1999.
    Toegankelijk via website: https://www.dbnl.org/tekst/besa001crum01_01/index.php

  • Peter Burke, ‘Cultures of Translation in Early modern Europe’, in: Peter Burke en R. Po-Chia Hsia (red.), Cultural Translation in Early Modern Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2007, p. 7-38.
    Toegankelijk via de universiteitsbibliotheek: https://www-cambridge-org.ezproxy.leidenuniv.nl/core/books/cultural-translation-in-early-modern-europe/cultures-of-translation-in-early-modern-europe/B9342283A22BFD6B066CEAB695DB572A.

  • David Damrosch, How to Read World Literature. [Z.pl.] 2009.
    Toegankelijk via website: http://hunlit.lett.ubbcluj.ro/data/tszl/2016/DD.pdf

  • Theo Hermans, ‘De peren van de kersenboom’, in: Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw. Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum. Münster 2001, p. 377-397.
    Toegankelijk via website: https://www.dbnl.org/tekst/_han001200001_01/_han001200001_01_0030.php

  • Hieronymus, ‘Over de beste manier van vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 13-14.

  • Peter van de Kamp (ed.), Turning Tides. Modern Dutch & Flemish Verse in Enlish Versions by Irish Poets. Brownsville 1994. Hieruit enkele nader op te geven gedichten.
    Toegankelijk via Brightspace.

  • Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 7e dr. Amsterdam/Antwerpen 2013, Hfdst. 3, ‘Vertaaltransformaties’, p. 68-123.

  • Maarten Luther, ‘Zendbrief over het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 15-23.

  • Barber van de Pol, Cervantes & co. In plaats van voetnoten. 2e dr. [Amsterdam] 2015.

  • Arie Pos, ‘Vertalersvoetnoot’, in: Filter. Tijdschrift over vertalen 17 (2010), afl. 4 (december), p. 75-79.
    Toegankelijk via Brightspace.

  • Arie Pos, ‘Vertaalstrategieën’.
    Toegankelijk via Brightspace.

  • Dolores Ross, Arie Pos en Marleen Mertens (red.), Ieder zijn eigen Arnon Grunberg. Vertaling, promotie, receptie in Italië, Spanje, Catalonië, Portugal en Roemenië. Gent 2012. Lage Landen Studies 3.
    Toegankelijk via website: http://www.oapen.org/search?identifier=436097

  • Friedrich Schleiermacher, ‘Over de verschillende methoden van het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 39-60.

  • Wolfgang Schmale, Cultural Transfer, in: Europäische Geschichte Online (EGO), hg. vom Leibniz-Institut für Europäische Geschichte (IEG), Mainz European History Online (EGO), published by the Leibniz Institute of European History (IEG), Mainz 2012-12-05. URL: http://www.ieg-ego.eu/schmalew-2012-en URN: urn:nbn:de:0159-2012120501 .

  • Stefanie Stockhorst, ‘Introduction. Cultural Transfer through Translation: A Current Perspective in Enlightenment Studies’, in: Stefanie Stockhorst (red.), Cultural Transfer through Translation. The Circulation of Enlightened Thought in Europe by Means of Translation. Amsterdam/New York: Rodopi, 2010, p. 7-25.
    Toegankelijk via de universiteitsbibliotheek:
    https://catalogue.leidenuniv.nl/primo-explore/fulldisplay?vid=UBL_V1&lang=en_US&docid=TN_cdi_proquest_ebookcentral_EBC5598370&context=PC

  • Maria Tymoczko, ‘Niet-westerse ideeën in de vertaaltheorie’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 405-418.

  • Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility. A History of Translation. London/New York 1995 (reprint 2004), Hfdst. 1, ‘Invisibility’, p. 1-42 en 314-316.
    Toegankelijk via website: https://bibleandbookcenter.com/get/ebook.php?id=ha2ffpkivjQC

  • Anneke de Vries, ‘Scheef licht. Gender-stereotypen in vertalingen van Richteren 4’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2004, p. 119-126.
    Toegankelijk via Brightspace.

  • Jan de Waard en Eugene A. Nida, From One Language to Another. Functional Equivalence in Bible Translating. [Z.pl.] 1986 (reprint 1998), p. 36-44.
    Toegankelijk via Brightspace.

Websites:

  • www.biblija.net

  • www.nederlandsebijbels.nl/bibliografie

Voorafgaand aan het college hoeft geen literatuur te worden bestudeerd.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Aanmelden Studeren Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

Niet van toepassing.