Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Het vak Methoden en technieken van de rechtswetenschap biedt een introductie in de wetenschapsfilosofie en de methodologie van de rechtswetenschap, zowel in de traditionele juridische methoden als in de empirical legal studies. Allereerst biedt het vak een perspectief op de vraag wat wetenschap is. Oftewel: er wordt stilgestaan bij het ‘demarcatievraagstuk’ – hoe bakenen we wetenschap en wetenschappelijke kennis af ten opzichte van andere domeinen (niet-wetenschappelijke kennis)? Voordat we iets zinnigs over de positie van de rechtswetenschap binnen het geheel van wetenschappen kunnen zeggen, moeten we immers eerst weten wat wetenschap in algemene zin kenmerkt. Daarbij zal ook worden ingegaan op de ‘wetenschappelijkheid’ van de rechtswetenschap. Hoe verhoudt de rechtswetenschap zich tot andere wetenschappen? Tot slot zal nader worden bekeken wat de methoden en technieken van de rechtswetenschap zijn. Daarbij gaat het om de traditionele methoden binnen wat doctrinal research genoemd wordt (interpretatieleer), maar ook om de empirische bestudering van het recht in empirical legal studies.
Daarnaast wordt aandacht besteed aan praktische onderzoeksvaardigheden. Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap sluit de leerlijn ‘Juridische kernvaardigheden’ af in het eerste jaar: dat betekent dat je bij het vak niet alleen kennis opdoet over wetenschap en onderzoeksmethoden, maar ook praktische onderzoeksvaardigheden leert. Het vak bouwt daarin voort op het vak Grondslagen van het Recht (Bachelor 1, blok 3) en verschaft de basis voor eigen onderzoek dat later in de bachelor wordt gedaan. Binnen Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap wordt aandacht besteed aan het opstellen van een voldoende afgebakende onderzoeksvraag en een bijbehorend toetsingskader (onderzoeksontwerp). Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het goed opbouwen en beargumenteren van een rechtswetenschappelijke bijdrage (onderbouwd (juridisch oordelen) in zowel woord (spreekvaardigheid) als geschrift (schrijfvaardigheid). Omdat het gaat om onderzoeksvaardigheden wordt er uitgebreid stilgestaan bij (academische) ethiek.
Leerlijn
Het vak Methoden en technieken van de rechtswetenschap maakt deel uit van de leerlijn Juridische vaardigheden binnen de opleiding Rechtsgeleerdheid. Deze vaardighedenlijn bestaat uit zes juridische kernvaardigheden:
(1) werken met juridisch materiaal (2) een onderzoeksontwerp opstellen (3) onderbouwd (juridisch) oordelen (4) schrijfvaardigheid (5) spreekvaardigheid (6) ethisch bewust handelen.
Bij dit vak leren studenten de volgende vaardigheden: 2, 3, 4 en 6. Het vak bouwt voort op Grondslagen van het recht in vaardigheden 2, 3, 4 en 6. Het vak bereidt de student qua vaardigheden voor op de vaardighedenvakken uit jaar 2 en 3.
Meer informatie over de vaardighedenlijn is te vinden onder het kopje ‘Vaardighedenlijn’ op de Brightspace-omgeving van het vak.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het vak Methoden en technieken van de rechtswetenschap is bedoeld om basale kennis bij te brengen over de methodische aspecten van de rechtswetenschap en inzicht te verschaffen in de verschillende soorten van wetenschap en met name in de plaats die de rechtswetenschap daarbinnen inneemt. Vragen over het verschil tussen empirisch en normatief onderzoek, het verschil tussen inductie en deductie en het onderscheid tussen verificatie en falsificatie komen hierbij aan de orde en dien je te kunnen beantwoorden en met voorbeelden te kunnen onderbouwen.
Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:
Je kunt verschillende antwoorden beschrijven op de vraag wat wetenschap is en daarbij een onderscheid maken tussen de verschillende soorten wetenschappen.
Je kunt enkele centrale noties en discussies uit de wetenschapsfilosofie en methodologie van de wetenschap beschrijven, uitleggen en met voorbeelden illustreren.
Je bent in staat te reflecteren op de wetenschappelijkheid van de rechtswetenschap en daarover een onderbouwd standpunt te verdedigen.
Je herkent de methoden en technieken die juristen hanteren bij wat doorgaans doctrinal research wordt genoemd en kunt deze zelfstandig toepassen.
Je herkent de methoden en technieken die juristen gebruiken binnen de empirical legal studies (ELS) en kunt reflecteren op de verhouding van ELS tot doctrinal research.
Leerdoelen voor de leerlijn 'Juridische vaardigheden'
Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:
Je kunt een passende onderzoeksvraag formuleren die voldoet aan de voorwaarden voor deugdelijk (rechts)wetenschappelijk onderzoek (onderzoeksontwerp).
Je kunt een adequaat beoordelingskader formuleren voor een onderzoeksvraag over een (rechts)wetenschappelijk onderwerp (onderzoeksontwerp).
Je kunt een passende methodologie kiezen die adequaat is voor het beantwoorden van een onderzoeksvraag over een (rechts)wetenschappelijk onderwerp (onderzoeksontwerp).
Je kunt een rechtswetenschappelijk stuk schrijven met een correcte indeling, een heldere argumentatiestructuur en zonder spel- en grammaticafouten (schrijfvaardigheid).
Je kunt correct naar veelvoorkomende (juridische) bronnen verwijzen volgens de Leidraad voor Juridische Auteurs (nieuwste druk) (schrijfvaardigheid).
Je bent je bewust over ethische dillema’s die op kunnen komen tijdens het doen van (rechts)wetenschappelijk onderzoek (academische beroepsethiek).
De volgende vaardigheid wordt geoefend maar niet getoetst in het vak:
- Je kunt een korte mondelinge presentatie geven over een (rechts)wetenschappelijk of wetenschapsfilosofisch onderwerp en passend reageren op eventuele vragen over deze presentatie (spreekvaardigheid).
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 3
Namen docenten: mr. dr. M. Klos
Vereiste voorbereiding door studenten: het bestuderen van de voorgeschreven teksten.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 6 (waarvan één Atelierbijeenkomst)
Namen docenten: docenten van de afdeling Encyclopedie van de Rechtswetenschap
Vereiste voorbereiding door studenten: het bestuderen van de voorgeschreven teksten en het schriftelijk voorbereiden van opdrachten.
Let op! Het is voor zowel tutorgroepstudenten als niet-tutorgroepstudenten verplicht om ingeschreven te staan voor een werkgroep in verband met het beoordelen van en krijgen van feedback op de ingeleverde paperopgaven.
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Tijdens het vak vindt een tussentoets in de vorm van een paper plaats. De stof c.q. de vaardigheden die hierin aan de orde komen worden opnieuw getoetst bij het eindtentamen. Aan het eind van het vak zal de eindtoets plaatsvinden. Dit heeft de vorm van een paper.
De tussentoets telt mee voor 40% van het eindcijfer. De eindtoets telt mee voor 60% van het eindcijfer.
De tussentoets is een voorwaarde voor toelating tot de eindtoets. Er kan dus niet worden deelgenomen aan de eindtoets indien niet is deelgenomen aan de tussentoets. De tussentoets is niet afzonderlijk herkansbaar. Het resultaat van de tussentoets telt alleen mee voor de eerste tentamenkans. Het hertentamen telt derhalve voor 100%. Het hertentamen heeft de vorm van een paper.
Indien het vak niet binnen het studiejaar wordt afgesloten met een voldoende, komen eventueel behaalde deelcijfers aan het einde van het studiejaar te vervallen.
Examenstof Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens het hoorcollege en de werkgroep.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
P. Cliteur & A. Ellian, A New Introduction to Legal Method, Routledge: Oxfordshire 2022. Let op: eBooks zijn door het ontbreken van paginanummers niet toegestaan.
Artikelen en geselecteerde hoofdstukken (zie Brightspace voor meer informatie)
Werkboek:
- De werkgroepvragen worden per week op Brightspace gepubliceerd
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Deeltijdstudenten (en herkansers) schrijven zich voor de werkgroepen in via MyStudyMap. Op Brightspace wordt aangegeven hoe de hoorcolleges gevolgd kunnen worden of beschikbaar worden gesteld (indien van toepassing).
Contact
Vakcoördinator: mr.dr. M. Klos BSc
Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.26
Telefoon: 071 - 527 19 65
Instituut/afdeling
Instituut: Metajuridica
Afdeling: Encyclopedie van de rechtswetenschap
Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 16.30 uur
Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48
E-mail: encyclopedie@law.leidenuniv.nl
Opmerkingen
Ateliers
Met ingang van het collegejaar 2025/2026 wordt – naast de hoorcolleges en de werkgroepen – een nieuwe kleinschalige onderwijsvorm geïntroduceerd in de bachelor Rechtsgeleerdheid: Ateliers. Daarom kan er nog een beperkte aanpassing worden gemaakt in de opzet van het vak. Deze wijzigingen worden via Brightspace gecommuniceerd.