Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Strafrecht is publiekrecht: als een strafbaar feit wordt gepleegd, kan de overheid optreden ter bescherming van de rechtsorde. Dat impliceert dat de overheid ook in de plaats treedt van de getroffen burger, het slachtoffer. Daarbij kan de overheid vergaand in het leven van andere burgers ingrijpen, door bijvoorbeeld dwangmiddelen toe te passen en vrijheidsstraffen op te leggen. Strafrecht vraagt daarom uitdrukkelijk om een duidelijk wettelijk kader dat deze inbreuk op (mensen)rechten rechtvaardigt. Bij het opstellen van dat wettelijk kader moeten voortdurend afwegingen worden gemaakt tussen de belangen van de samenleving (inclusief slachtoffers) en verdachten. Dit maakt strafrecht een moeilijk, maar ook een uitermate boeiend rechtsgebied. Tijdens het vak Inleiding strafrecht maakt u op inleidende wijze kennis met het materiële strafrecht (de strafbare gedragingen), het formele strafrecht (het strafproces) en het sanctierecht. Dit gebeurt aan de hand van onderwerpen als het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel, de voorwaarden voor strafbaarheid, uitbreiding en inperking van strafbaarheid, opsporing en vervolging, het opportuniteitsbeginsel, de berechting aan de hand van het rechterlijk beslissingsmodel en het sanctierecht. Deze onderwerpen vormen de basis voor de andere strafrechtelijke vakken van de bacheloropleiding: Materieel strafrecht I en II in het tweede jaar en Strafprocesrecht in het derde jaar. In deze vervolgvakken wordt verdere verdieping aangebracht in hetgeen u tijdens Inleiding strafrecht heeft geleerd. Het inleidende karakter van Inleiding strafrecht brengt met zich dat sommige onderwerpen wel in de hoorcolleges en/of voorgeschreven literatuur en jurisprudentie aan de orde komen, maar minder of niet in de werkgroepen.
Leerdoelen
Doel van het vak is het bieden van een introductie in het materiële en formele strafrecht en het sanctierecht teneinde u voor te bereiden op de strafrechtelijke vakken in het tweede en het derde jaar van de bachelor.
Na afronding van dit vak kan de student:
Benoemen en beschrijven op welke dragende beginselen en uitgangspunten het materiële en formele strafrecht en sanctierecht zijn gebaseerd. Uit die beginselen en uitgangspunten kan de student implicaties afleiden voor concrete aspecten van het positieve recht.
De verschillende fasen van het strafproces alsmede de bij die verschillende fasen behorende en werkzame actoren benoemen en onderscheiden.
De betekenis van de algemene voorwaarden voor strafbaarheid uitleggen en toelichten hoe deze zich tot elkaar verhouden.
Aan de hand van de in een eenvoudige casus gegeven feiten en omstandigheden, beoordelen of aan de voorwaarden van een materieelrechtelijk leerstuk is voldaan.
Aan de hand van de in een eenvoudige casus gegeven feiten en omstandigheden, beoordelen of aan de voorwaarden voor de toepassing van strafvorderlijke bevoegdheden is voldaan.
Uitleggen op welke wijze de vervolgingsbeslissing wordt genomen, wat deze kan inhouden en op welke wijze strafrechtelijk beleid in de Nederlandse strafrechtspleging wordt vormgegeven.
In een eenvoudige casus, aan de hand van het beslissingsmodel van artikel 348/350 Sv, bepalen welke (eind)uitspraak volgt.
In een eenvoudige casus beoordelen of, en onder welke voorwaarden, strafrechtelijke sancties mogen worden toegepast
Leerlijn
Het vak Inleiding strafrecht maakt deel uit van de leerlijn Juridische vaardigheden binnen de opleiding Rechtsgeleerdheid. Deze vaardighedenlijn bestaat uit zes juridische kernvaardigheden:
(1) werken met juridisch materiaal (2) een onderzoeksontwerp opstellen (3) onderbouwd (juridisch) oordelen (4) schrijfvaardigheid (5) spreekvaardigheid (formatief) (6) ethisch bewust handelen.
Bij dit vak leren studenten de volgende vaardigheden: 1, 3 en 5. Het vak bouwt voort op LLP en Inleiding recht in vaardigheden 1 en 3.
Meer informatie over de vaardighedenlijn is te vinden onder het kopje ‘Vaardighedenlijn’ op de Brightspace-omgeving van het vak.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 7
Naam docent: prof. mr. J.M. (Jeroen) ten Voorde
Vereiste voorbereiding door studenten: bestudering van de per onderwijsweek voorgeschreven studiestof.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 7
Namen docenten: mr. D.E. (Dagmar) Rasenberg, mr. L.F.M. (Lisa) Ansems en anderen.
Vereiste voorbereiding door studenten: bestudering van de per onderwijsweek voorgeschreven studiestof en voorbereiding van de per onderwijsweek aangegeven opdrachten. Studenten die niet voldoende zijn voorbereid op de werkgroep en/of die niet voldoende actief participeren in de werkgroep, worden uitgesloten van deelname aan de werkgroep.
Toetsing en weging
Tentamen: 3 uur
Schriftelijk tentamen (100%) bestaande uit meerkeuzevragen (80%) en een of meer casusvragen (20%). De herkansing heeft dezelfde vorm.
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens de hoorcolleges en werkgroepen.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Kijk voor meer informatie op de website > tab ‘Rechtsgeleerdheid’ > ‘Voldoende herkansen’.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
M.J. Kronenberg & B. de Wilde, Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht (10e druk), Deventer: Kluwer 2024 (ISBN 9789013175851).
F.A.J. Koopmans, Het beslissingsmodel van 348/350 Sv (bewerkt door F.W. Bleichrodt, J.H.J. Verbaan & R.J. Verbeek) (14e druk), Deventer: Kluwer 2022 (ISBN 9789013163536), alleen hoofdstuk 1 tot en met hoofdstuk 5.
Wetteneditie 2025-2026 van Kluwer, Ars Aequi of Sdu.
LET OP! U dient elke week uw wettenbundel mee te nemen naar de werkgroep en het hoorcollege.
De voorgeschreven arresten (zie hiervoor het studentboek). Hiertoe kan worden aangeschaft de laatste druk van de volgende arrestenbundel: T. Blom, Arresten strafrecht/strafprocesrecht, Deventer: Kluwer.
Werkboek:
- Studentboek Inleiding strafrecht 2025-2026. Gepubliceerd op Brightspace.
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Contact
Vakcoördinator: Mw. mr. D.E. (Dagmar) Rasenberg
Werkadres: Steenschuur 25, Kamer B3.18.
Bereikbaarheid: d.e.rasenberg@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Strafrecht en Criminologie
Afdeling: Straf- en strafprocesrecht
Kamernummer secretariaat: B3.11
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 527 7324