Studiegids

nl en

Nederlandse literatuur en cultuur van de 20e eeuw en 21e eeuw

Vak
2016-2017

Toegangseisen

Deelnemers worden verondersteld de inleidende cursus Literatuurwetenschap van Dr. F.W. Korsten te hebben gevolgd, evenals de cursus Literatuur van de Romantiek van Dr. R. Honings.

Beschrijving

Wat zijn dat eigenlijk, moderne schrijvers? Wat doen ze en welke rol spelen verhalen in onze samenleving? Welke impact had de opkomst van televisie na de Tweede Wereldoorlog op de literatuur? En waarom maken we eigenlijk onderscheid tussen hoge en lage cultuur? Al deze vragen komen aan bod in deze cursus. Literatuur ontstaat niet in een isolement: ze wordt gevormd door haar tijd en staat steeds in wisselwerking met die tijd. Meer zelfs: literatuur bouwt mee aan ons collectieve geheugen en geeft aanleiding tot reflectie op onze eigen tijd. Hoe maken wij vandaag bijvoorbeeld kennis met de Tweede Wereldoorlog? Door Het dagboek van Anne Frank, of door de Amerikaanse tandarts Norman Corinth die in Het stenen Bruidsbed van Harry Mulisch (1959) terugkeert naar het Duitse Dresden dat hij bombardeerde. Willen we onze eigen tijd begrijpen, dan moeten we de literatuur begrijpen; en willen we de literatuur begrijpen, dan moeten ze in historische context kunnen plaatsen.

Daarom maken we in deze cursus uitgebreid kennis met de Nederlandse literatuur en cultuur van de twintigste eeuw: zo leren we de huidige rol van literatuur in onze samenleving begrijpen en aan de hand van literatuur leren we nadenken over onze eigen samenleving. Deelnemers leren op die manier moeilijke vragen over de rol van schrijvers, hoog en laag en zo verder te beantwoorden.

De Nederlandse literatuur en cultuur wordt in deze cursus steeds bestudeerd in internationaal verband (we vergelijken Nederland met andere Europese landen), in institutioneel verband (we kijken naar de opkomst van uitgeverijen, bestsellers, televisie), in sociaal-politiek verband (we kijken hoe literatuur zich verhoudt tot de sociale veranderingen in Nederland en Europa), en in poëticaal verband (we bestuderen de belangrijkste kunststromingen van Europa). In deze cursus maken we ook kennis met verschillende handboeken over de geschiedenis van de Nederlandse literatuur (zie literatuurlijst) en bespreken we de verschillende historische benaderingen.

Leerdoelen

Aan het eind van de cursus zijn deelnemers:

  • (1) goed op de hoogte van de Nederlandse literatuur en cultuur van de twintigste eeuw;

  • (2) in staat om deze literatuur en cultuur in internationale, historische, institutionele, sociale en poëticale context te plaatsen;

  • (3) in staat om op een heldere manier te reflecteren op wat het betekent om wetenschappelijke literatuurgeschiedenis te bedrijven en verschillende historische methoden en benaderingen met elkaar vergelijken;

  • (4) begrijpen zij waar onze eigen, hedendaagse visie op literatuur en cultuur vandaan komt.

  • (5) Zijn in staat om mondeling en schriftelijk te rapporteren over de verworven inzichten.

Vaardigheden:

  • (1) Parate literatuur-historische kennis

  • (2) Zelfstandig lezen

  • (3) Inzicht in de wisselwerking tussen literatuur en culturele context

Rooster

Zie Rooster BA Nederlands

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege (2 uur per week)

  • Werkcollege (1 uur per week)

Studielast

Totale studielast: 5 EC = 140 uur

  • College-uren: 3 uur per week x 13 weken = 39 uur * Huiswerkopdrachten en voorbereiden college: 13 × 4 uur = 52 uur

  • Literatuurstudie en voorbereiden tentamen: 49 uur

Toetsing

Schriftelijk tentamen en wekelijkse opdrachten. Beide tellen mee voor 50%, waarbij de resultaten van alle wekelijkse opdrachten samen en het cijfer van schriftelijke tentamen ieder niet lager dan een 5,0 mogen zijn.

Herkansing: alleen het schriftelijk tentamen kan worden herkanst.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • het verstrekken van een uitgebreide collegebeschrijving;

  • het op de hoogte houden van studenten van lopende zaken;

  • het verstrekken van studiemateriaal;

  • het inleveren van huiswerk.

Literatuur

Selectie uit de volgende historische overzichtswerken:

  • Ton Anbeek, Geschiedenis van de literatuur in Nederland, 1885-1985. Vijfde herziene druk Amsterdam 1999.

  • Hugo Brems, Altijd weer vogels die nesten beginnen. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1945-2005. Amsterdam, Bert Bakker, 2009.

  • Frans-Willem Korsten, Lessen in literatuur. Nijmegen, Vantilt, 2005.

  • M.A. Schenkeveld-van der Dusen (red.), Nederlandse literatuur. Een geschiedenis. Groningen, Nijhoff, 1996

  • Thomas Vaessens, Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur. Nijmegen, Vantilt, 2013.

Selectie van primaire literatuur, onder meer:

  • Anna Blaman, Eenzaam avontuur

  • Ferdinand Bordewijk, Blokken

  • Carry van Bruggen, Eva

  • Paul van Ostaijen, Bezette stad

  • Martinus Nijhoff, Vormen en ‘Awater’ (uit: Nieuwe gedichten)

  • Hendrik Marsman, Verzen en Tempel en Kruis

  • E. du Perron, Land van herkomst (selectie)

  • Maria Dermout, De tienduizend dingen.

  • Gerard Reve, De avonden

  • W.F. Hermans, Paranoia

  • Harry Mulisch, Het stenen bruidsbed

  • Cees Nooteboom: Rituelen

  • Hafid Bouazza, Paravion

  • Charlotte Mutsaers: Rachels rokje

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English

Let op: studenten die geen Nederlands studeren dienen eerst contact op te nemen met de studiecoördinator voor goedkeuring.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

N.v.t.

Contact

Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Mw. Y van Dijk

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.