Studiegids

nl en

Kritisch denken, kritisch schrijven

Vak
2016-2017

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Ook in disciplines waar je het niet zou verwachten worden redeneerfouten gemaakt. Zo denken we dat rechters altijd zuiver argumenteren omdat ze daarin getraind zijn. Wetenschapsfilosoof Ton Derksen en anderen hebben echter laten zien wat er in argumentatief opzicht misging in verschillende spraakmakende zaken, zoals die van Lucia de B. Zelfs in de wetenschap gaat het er niet altijd even rationeel aan toe, getuige onder andere de stukjes die Karel Knip hierover schrijft in het NRC.

Hoe komt het dat (zelfs) hoogopgeleide mensen zich bedienen van redeneringen die niet steekhoudend zijn? De evolutie heeft ons uitgerust met cognitieve mechanismen om situaties snel te kunnen beoordelen. Daarom leggen we snel verbanden en delen we de wereld op in afgebakende categorieën. Die mechanismen zijn – uiteraard, vanwege het evolutionaire selectieproces dat ze hebben doorstaan – van groot belang bij het dagelijkse handelen. Ze verworden echter tot valkuilen als we ze ook toepassen op zaken die meer reflectie vereisen; dan kunnen ze tot drogredeneringen leiden met soms ernstige gevolgen.

In dit college zullen we bestuderen welke cognitieve mechanismen tot welk typen drogredenen kunnen leiden, en leggen we zo een relatie tussen de psychologie van het redeneren en de argumentatietheorie. Van een aantal genres gaan we bekijken welke typische redeneerpatronen er voorkomen en welke fouten typisch met dergelijke patronen gepaard kunnen gaan. Door middel van schrijfopdrachten leren studenten kritisch te reageren op problematische redeneringen.

Leerdoelen

Na succesvolle afronding van de collegereeks:

  • hebben studenten kennis van de valkuilen bij het redeneren;

  • hebben ze inzicht in de relatie tussen deze valkuilen en de drogredenen die eruit voort kunnen vloeien;

  • kunnen ze deze drogredenen herkennen in hun eigen argumentatie en in die van anderen;

  • hebben ze kennis van argumentatiepatronen en –fouten in verschillende genres;

  • zijn ze in staat om een kritische gedachtegang op papier te zetten.

Rooster

Zie Rooster BA Nederlands

Onderwijsvorm

Werkcollege

Studielast

De totale studielast voor deze cursus is 140 uur:

  • Colleges 26 uur college

  • Voorbereiding elke collegeweek (5 uur p/w voor lezen en opdrachten maken; 2 uur in week 1) 62 uur

  • Voorbereiding referaat 6 uur

  • Take home tentamen 1: 23 uur

  • Take home tentamen 2: 23 uur

Toetsing

  • Referaat (20%),

  • Tentamen 1 (40%),

  • Tentamen 2 (40%).

  • Voor beide tentamens moet minimaal een 5 worden gehaald.

  • Aan de regeling m.b.t. de wekelijkse opdrachten (op college besproken) moet zijn voldaan.

Herkansing

  • Er is één herkansing voor alle niet behaalde onderdelen.

  • Is ook na herkansing het eindcijfer onvoldoende, dan moet het vak volgend jaar opnieuw gevolgd worden.

Blackboard

Er wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal.

Literatuur

Voor dit college moet worden aangeschaft:

  • T. Derksen (2014). De ware toedracht. Praktische wetenschapsfilosofie voor waarheidszoekers. Leusden: Isvw Uitgevers.

  • C.W. Tindale (2007). Fallacies and argument appraisal. Cambridge etc.: Cambridge University Press.

Aanvullende artikelen staan op Blackboard.

N.B. Kijk op Blackboard voor de teksten die voor het eerste college moeten worden voorbereid.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English

Let op: studenten die geen Nederlands studeren dienen eerst contact op te nemen met de studiecoördinator voor goedkeuring.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Aanmelden voor Contractonderwijs

Contact

Voor inhoudelijke vagen kan je contact opnemen met Mw. Dr. R. Pilgram

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.