Studiegids

nl en

Monniken en macht. Het politieke en economische belang van de kloosters in middeleeuws Europa

Vak
2014-2015

Toegangseisen

BSA-norm en beide propedeuse Themacolleges behaald.
De student beschikt over voldoende kennis van het Duits en het Frans. Kennis van het Latijn strekt tot aanbeveling.

Beschrijving

Kloosters en aardse macht horen in theorie niet bij elkaar. Monniken en nonnen probeerden zich van de wereld af te zonderen, in de spreekwoordelijke woestijn of tenminste in een gebouwencomplex dat met muren omgeven was. Daar maakten ze de hemel tastbaar door met hun keerzang het engelenkoor na te bootsen. Omdat ze dit niet alleen voor zichzelf deden maar ook voor leken, die bereid waren voor deze heilsbemiddeling te betalen, leefden ze allerminst afzijdig van de wereld maar juist in functie ervan. Veel van de duizenden kloosters die tussen ruwweg 500 en 1500 in West-Europa tot stand kwamen, bouwden grote vermogens op, die beheerd en gepatroneerd moesten worden. Sommige orden en grote abdijen wisten zelfs eigen staten te stichten of zich een vaste positie in standenvergaderingen te bezorgen. Dat kon abten en prioren tot machthebbers of juist satelieten van machthebbers maken. Tal van individuele monniken speelden daarnaast een rol op het politieke toneel als prediker, opinieleider of biechtvader c.q. adviseur van een vorst. In dit college gaan we ontleden hoe en binnen welke omstandigheden en structuren kloosters en kloosterlingen in de loop van de middeleeuwen politieke en economische macht konden verwerven en verliezen.

Leerdoelen

De student heeft:

  • een goede kennis van het middeleeuwse kloosterwezen, meer in het bijzonder van zijn politieke en economische betekenis;

  • inzicht in de historiografie betreffende de relatie tussen kloosters en maatschappij in West-Europa;

  • kennis van een hoofdonderdeel, meer specifiek van de Middeleeuwse grondslagen van de Europese geschiedenis;

  • kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van een hoofdonderdeel;

  • kennis van en inzicht in de historiografie en de geschiedtheorie.

De student kan:

  • een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, daarbij,

    • vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    • relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    • een wetenschappelijk debat analyseren;
    • het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.
  • een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van syllabus Themacolleges;

  • reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

Rooster

Zie Rooster Geschiedenis.

Onderwijsvorm

Werkcollege.

Studielast

Totale studielast 10 ec x 28 uur = 280 uur:

  • 28 uur volgen college;

  • 72 uur literatuurstudie;

  • 30 uur maken opdrachten;

  • 150 uur schrijven werkstuk (inclusief inlezen en onderzoek).

Toetsing

  • werkstuk van 6000 woorden, inclusief noten en bibliografie (50%) (leerdoelen 1-5, 7-9);

  • referaat (25%) (leerdoelen 1-5, 7-9);

  • collegeparticipatie en opdrachten (25%) (leerdoelen 2, 4, 6).

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door (i) bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers in combinatie met (ii) de aanvullende eis dat het werkstuk altijd voldoende moet zijn.

Herkansing
De herkansing bestaat uit het opnieuw schrijven van het werkstuk.

Blackboard

Bij dit college wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

  • R.W. Southern, Western Society and the Church in the Middle Ages (vanaf eerste druk, Harmondsworth 1970) pp. 214-358: dit werk dient voorafgaand aan het college te zijn bestudeerd;

  • C.H. Lawrence, Kloosterleven in de Middeleeuwen in West-Europa en de Lage Landen (Pearson Benelux, 2004), 389 pp. Dit betreft een Nederlandse vertaling van Medieval Monasticism. Forms of Religious Life in Western Europe in the Middle Ages (eerste druk Londen/New York 1984), met een toegevoegd hoofdstuk over het kloosterwezen in de Nederlanden.

Aanmelden

Via uSis.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing.

Opmerkingen

Geen.

Contact

Dhr. Prof. dr. J.A. (Hans) Mol