Studiegids

nl en

Hervormers of ketters? Perceptie en Polemiek in de moderne tijd

Vak
2014-2015

Toegangseisen

Studenten hebben bij voorkeur het vak ‘Christendom: de basics’ gevolgd.

Beschrijving

  1. In de moderne tijd (na 1800) zien gelovigen die hun kerk willen aanpassen aan de moderne samenleving zichzelf graag als goedwillende hervormers. Conservatieve mede-gelovigen beschouwen deze zelf-verklaarde hervormers echter vaak als ketters. Deze hervormers zijn naar hun oordeel geen ‘ware’ christenen. Claims van conservatieve christenen zelf het ‘ware’ christendom te representeren leiden sinds 1850 tot een vrijwel aaneengesloten reeks ‘ketterprocessen’ met progressieve mede-christenen als aangeklaagden. De kwesties waar het in deze ketterprocessen om draait hebben gewoonlijk te maken met moderne opvattingen over de bijbel, belijdenisgeschiften, en met de Darwinistische evolutietheorie. Deze ‘heresy trials’ zijn, met andere woorden, te plaatsen in de context van de strijd rond modernisering die in de 19e eeuw oplaait.
    1. De focus van dit college is op Amerika (VS en Canada) in de periode 1880 – 1930, met bijzondere aandacht voor de ‘modernist-fundamentalist controversy’. Het bekendste evenement in deze controverse is wel het Scopes Trial of ‘apenproces’ van 1925.
    2. In deze collegereeks staat nadrukkelijk de analyse van het begrip ketterij in de context van moderniteit centraal, en wel in samenhang met de controverse tussen religieuze liberalen en fundamentalisten.
    3. Vragen die aan de orde komen:
  • Hoe worden de claims van verschillende religieuze groeperingen het ‘ware’ geloof te vertegenwoordigen beargumenteerd?

  • Welke mechanismen rond inclusivisme en exclusivisme kunnen we waarnemen?

  • Welke interactie vindt plaats tussen modernisten en fundamentalisten?

  • Waar liggen de grenzen van vrijheid van denken binnen een religieuze traditie? En wie of wat bepaalt die grenzen?

  • Hoe verloopt het debat over “geloof en wetenschap”?
    In dit alles zullen ook aandacht schenken aan de impact van de Eerste Wereldoorlog (de ‘Great War’) op deze strijd rond ‘hervorming of ketterij’.

Leerdoelen

  • De studenten verwerven inzicht in de relatie tussen christendom en cultuur in de moderne tijd.

  • De case study dient tevens om hedendaagse standpunten in protestants Amerika (evangelicals, pentecostals e.d.) te kunnen plaatsen.

  • Zij worden geoefend in het kritisch analyseren van de bronnen en de literatuur, met bijzondere aandacht voor kwesties van perceptie en polemiek.

  • Zij kunnen hun bevindingen op basis van literatuur op een heldere en goed gestructureerde wijze mondeling en schriftelijk presenteren.

Rooster

Rooster

Onderwijsvorm

  • werkcollege

  • aanwezigheid verplicht

Studielast

totale studielast: 5 EC = 140 uur

  • volgen van college = 2 uur per week x 13 weken 36 uur

  • bestuderen verplichte literatuur 36 uur

  • voorbereiding mondelinge presentatie voor college 40 uur

  • eindpaper (uitwerking van mondelinge presentatie) 32 uur

Toetsing

  • mondelinge presentatie 40%

  • eindpaper 50%

  • Deelname aan discussie tijdens college 10%

Het eindcijfer voor deze cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de 3 deelcijfers in combinatie met de eis dat voor alle drie de onderdelen minimaal een 6 moet zijn behaald.

Blackboard

Blackboard ja, om collegeschema, literatuur en verder studiemateriaal ter beschikking te stellen, studie-aanwijzingen te geven, en presentaties voor alle studenten beschikbaar te maken.

Literatuur

Verplicht

  • William R. Hutchison, The Modernist Impulse in American Protestantism, 1992

  • George M. Marsden, Fundamentalism and American Culture – Oxford 2006 (nb 2nd edition)

  • Ernestine van der Wall, The Enemy Within: Religion, Science, and Modernism, 2007 [online beschikbaar]

  • Een aantal nader op te geven artikelen

Aangeraden literatuur

  • Gary Dorrien, The Making of American Liberal Theology: Idealism, Realism, & Modernity 1900-1950 (Louisville-London 2003)

  • Harry Emerson Fosdick, The Living of These Days. An Autobiography, 1956

  • D.G. Hart, Defending the Faith. J. Gresham Machen and the Crisis of Conservative Protestantism in Modern America, 1994

  • David A. Hollinger, After Cloven Tongues of Fire: Protestant Liberalism in Modern American History, 2013

  • John Gresham Machen, Christianity and Liberalism, 1923

  • Edward J. Larson, Summer for the Gods. The Scopes Trial and America’s Continuing Debate over Science and Religion, 1997

  • C. Allyn Russell, Voices of American Fundamentalism. Seven Biographical Studies, 1976

  • Ferenc Morton Szasz, The Divided Mind of Protestant America 1880-1930, 1982

  • William Vance Trollinger, Jr., God’s Empire. William Bell Riley and Midwestern Fundamentalism, 1990

Aanmelden

Via uSis, daarnaast dient de student zich ook, kort voor het begin van de colleges, in Blackboard te melden om toegang te krijgen tot de planning en aanvullende informatie

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Aanmelden voor A la carte
Aanmelden voor Contractonderwijs

Contact

Prof. dr. E.G.E. van der Wall.

Opmerkingen