Studiegids

nl en

Vertaalwetenschap

Vak
2014-2015

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.

Beschrijving

In de cursus Vertaalwetenschap leren studenten vertalingen van Nederlandse literaire teksten theoretisch en praktisch te benaderen en taal- en cultuurverschillen te analyseren. De inleidende colleges zijn gewijd aan de geschiedenis van het vertalen en de theorievorming vanaf de klassieke oudheid tot heden. Gezamenlijke case studies zijn bedoeld om de problematiek van het ‘onderhandelen’ tussen culturen duidelijk te maken. Op praktisch gebied leren studenten hoe ze methoden van vertalen kunnen onderscheiden en hoe ze vertalingen kunnen analyseren. In een onderdeel poëzie worden Engelstalige gedichten en/of liederen in het Nederlands vertaald en gepresenteerd. Studenten exploreren zelfstandig het gebied van recente vertalingen in modern Nederlands van literatuur uit oudere taalfasen van het Nederlands; buitenlandse studenten richten zich in plaats daarvan op recente vertalingen vanuit het Nederlands in hun moedertaal. Tijdens een excursie maken studenten kennis met het Nederlands Letterenfonds (Amsterdam). Daarop volgt een onderdeel reflectie op ‘vervreemding’ en ‘toe-eigening’ aan de hand van vertalingen in het Nederlands en in andere talen van buiten-Europese literatuur. De cursus sluit af met presentaties door de studenten van hun onderzoek op het gebied van Vertaalwetenschap, die resulteren in een eindwerkstuk.

Leerdoelen

De studenten vergroten hun kennis van en verdiepen hun inzicht in de belangrijkste historische en moderne theorieën over vertalen. Ze leren methodes voor analyse van vertalingen en vertaalstrategieën en ze discussiëren over de theorie en de praktijk van vertalen en het ‘onderhandelen’ tussen culturen. De vaardigheden van de studenten in het vertalen met het Nederlands als brontaal of doeltaal worden verder ontwikkeld. De deelnemers zijn aan het eind in staat om op niveau te reflecteren op het gebied van Vertaalwetenschap, om bestaande literaire vertalingen van oudere Nederlandse teksten naar het modern Nederlands of van het modern Nederlands naar een andere doeltaal en vice versa met behulp van modellen te analyseren en voorts om mondeling en schriftelijk verslag uit te brengen van zelfstandig onderzoek op het gebied van vertalen in theorie en praktijk.

Rooster

Het rooster is vanaf 1 juni beschikbaar via de website.

Onderwijsvorm

Werkcollege

Studielast

Totale studielast 280 uur, waarvan

  • college-uren: 25

  • excursie: 2 uur

  • studenensymposium (inclusief voorbereiding): 8 uur

  • bestuderen secundaire literatuur (inclusief 3 opdrachten, waaronder een mondelinge presentatie): 134 uur

  • afsluitende nota 111 uur.

Toetsing

De studenten discussiëren tijdens de cursus wekelijks over het betreffende onderwerp en de leesstof; tevens houden zij korte presentaties over van tevoren opgegeven onderwerpen. Zij krijgen voor deze aspecten een globale beoordeling (15% van het eindcijfer).
Ze houden aan het eind van de collegereeks een mondelinge presentatie tijdens een door henzelf te organiseren studentensymposium, waarin ze hun zelfstandige onderzoek voor het eindwerkstuk nader toelichten; ook daarvoor krijgen ze een cijfer (15% van het eindcijfer).
Het werkcollege mondt uit in een werkstuk dat gebaseerd is op zelfstandig onderzoek. Het werkstuk telt mee voor 70%. Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5 om te worden gecompenseerd met het andere deelcijfer; het cijfer voor het werkstuk dient voldoende te zijn.
Herkansing: Wie voor het werkstuk een onvoldoende haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan het eventueel herschrijven gaat een gesprek met de docent vooraf.

Blackboard

Er is een blackboardcursus aanwezig. Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken. Zie Blackboard

Literatuur

Studenten dienen twee boeken aan te schaffen:

  • Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 6e dr. Amsterdam/Antwerpen 2012, Hfdst. 3, ‘Vertaaltransformaties’, p. 68-123.

  • Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herziene, geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010.

De literatuurlijst ziet er verder als volgt uit (toegankelijk via blackboard of internet):

  • Susan Bassnett, ‘From Cultural Turn to translational Turn: A Transnational Journey (2011)’, in: David Damrosch (ed.), World Literature in Theory. Chichester 2014, p. 234-245.

  • Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes, Help! The Beatles in het Nederlands. Amsterdam 2006 (ter inspiratie).

  • Theo Hermans, ‘De peren van de kersenboom’, in: Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw. Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum. Münster 2001, p. 377-397. Toegankelijk via:“website dbnl“http://www.dbnl.org/tekst/_han001200001_01/_han001200001_01_0030.php

  • Hieronymus, ‘Over de beste manier van vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2010, p. 13-14.

  • Peter van de Kamp (ed.), Turning Tides. Modern Dutch & Flemish Verse in Enlish Versions by Irish Poets. Brownsville 1994.
    Hieruit een nader op te geven aantal gedichten.

  • Maarten Luther, ‘Zendbrief over het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2010, p. 15-23.

  • Antoine Houdar de la Motte, ‘Over het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2010, p. 25-30.

  • Peter Newmark, A Textbook of Translation. New York 1988, Hfdst. 5, ‘Translation Methods’, p. 45-53. Toegankelijk via: “website“http://carynannerisly.wikispaces.com/file/view/A+Textbook+of+Translation+by+Peter+Newmark.pdf

  • Arie Pos, ‘Vertalersvoetnoot’, in: Filter. Tijdschrift over vertalen 17 (2010), afl. 4 (december), p. 75-79.

  • Arie Pos, ‘Vertaalstrategieën’ (manuscript).

  • Dolores Ross, Arie Pos en Marleen Mertens (red.), Ieder zijn eigen Arnon Grunberg. Vertaling, promotie, receptie in Italië, Spanje, Catalonië, Portugal en Roemenië. Gent 2012. Lage Landen Studies 3.
    Toegankelijk via: website oapen

  • Friedrich Schleiermacher, ‘Over de verschillende methoden van het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2010, p. 39-60.

  • Maria Tymoczko, ‘Niet-westerse ideeën in de vertaaltheorie’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2010, p. 405-418.

  • Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility. A History of Translation. London/New York 1995, Reprint 2004, Hfdst. 1, ‘Invisibility’, p. 1-42 en 314-316. Toegankelijk via: website translationindustry.

  • Anneke de Vries, ‘Scheef licht. Gender-stereotypen in vertalingen van Richteren 4’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2004, p. 119-126.

  • Jan de Waard en Eugene A. Nida, From One Language to Another. Functional Equivalence in Bible Translating. [Z.pl.] 1986 (Reprint 1998), p. 36-44.

Websites:

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

n.v.t.

Contact

Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met
Naam docent(en): Prof. dr. W. van Anrooij

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding MA-Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 527 2144. Het e-mail adres is ndd@hum.leidenuniv.nl