Studiegids

nl en

Bio-ethiek (verplicht vak)

Vak
2011-2012

Toegangseisen

n.v.t.

Beschrijving

De cursus bio-ethiek is een intensieve 4-weekse cursus waarbij je leert om kritisch te reflecteren op de ethische en maatschappelijke aspecten van de beroepspraktijk van de bioloog.
Na een korte inleiding in de bekendste ethische theorieën en de toepassing hiervan op de biologie komen verschillende ethische kwesties aan de orde. Typisch bio-ethische vraagstukken hebben betrekking op het gebruik van proefdieren, de toepassing van biotechnologie in de geneeskunde en de landbouw, natuurbescherming, de mens als proefpersoon en het gebruik van menselijk lichaamsmateriaal in het onderzoek. Welke posities we hierover innemen hangt van verschillende factoren af, bijvoorbeeld van de definities die we hanteren voor begrippen als ‘natuur’ en ‘natuurlijk’ en de waarde die we daaraan hechten. Ook de mens- en natuurbeelden die we (meestal onbewust) hanteren spelen een belangrijke rol.
Veel aandacht wordt besteed aan de eigen verantwoordelijkheid van de bioloog. Hoe bepaal je zelf waar de grenzen van het biologische onderzoek liggen?
Het uitgangspunt van het college is dat ethische waarheid niet bestaat als iets dat absoluut gegeven is, maar dat het iets is dat tot stand komt tijdens intersubjectief overleg. Tijdens de cursus ligt daarom veel nadruk op het voeren van ethische debatten en onderbouwen van standpunten met degelijke argumenten. En van de doelen van de cursus is dat je onderscheid kan maken tussen ‘borrelpraat’ en een zinvol ethisch debat.

Leerdoelen

Doelstellingen:
Kennismaking met de ethische aspecten van biologisch onderzoek. Toepassen van inzichten uit de filosofie (ethiek) bij het analyseren van bio-ethische vraagstukken. Kritische ethische reflectie op de verschillende vakgebieden binnen de levenswetenschappen.

Eindtermen:
Aan het eind van de cursus moet je in staat zijn met goede argumenten (weldoordacht, logisch consistent, geen drogredeneringen) en met respect voor de standpunten van anderen deel te nemen aan een bio-ethische discussie.

Rooster

n.v.t.

Onderwijsvorm

Het college bestaat uit hoor- en werkcolleges. Let op: de werkcolleges zijn verplicht! Je mag maximaal twee werkcolleges missen. Als je een werkcollege niet kan bijwonen moet je de opdrachten van die dag voor of tijdens het eerstvolgende werkcollege schriftelijk of per email bij je werkgroepdocent inleveren. Naast de opdrachten die tijdens de werkcolleges moeten worden gemaakt zijn er huiswerkopdrachten. Deze huiswerkopdrachten zijn verplicht en tellen mee voor het eindcijfer. De tweede helft van de derde week en de vierde week bestaat uit een ‘veldwerkonderzoek’. In groepen van maximaal vier studenten moet je een reële ethische casus die kan voorkomen in de praktijk van de bioloog onderzoeken (en proberen op te lossen). Over dit onderzoek moet je een verslag schrijven en een presentatie houden.

Toetsing

Tijdens het college zijn verschillende toetsmomenten. In de eerste week moet je de argumentatiestructuur van een tekst analyseren en meedoen aan een ethische discussie. In de tweede week moet je een stakeholderanalyse maken van een ethisch vraagstuk en een kort essay schrijven. Als afsluiting van de cursus moet je een kort veldwerkonderzoek doen en een werkstuk schrijven over een zelf gekozen bio-ethisch vraagstuk. Dit is een groepsopdracht. Over dit werkstuk moeten je op de laatste dag van het college een presentatie houden. Voor alle afzonderlijke onderdelen krijg je punten. Hoe deze worden gewogen staat in de reader, die t.z.t. op blackboard komt te staan.

Blackboard

Aanvullende informatie en cursus documenten staan op Blackboard

Literatuur

Als leidraad voor het college is het boek Bioethics, An introduction for the biosciences Second Edition van Ben Mepham gebruikt. (440 pages | 40 figures | 246×171mm |978-0-19-921430-3 | Paperback | 13 March 2008)
Dit boek is niet verplicht, maar het is wel aan te raden om het aan te schaffen of te lenen tijdens het college. Als je boek koopt let dan op waar je het koopt. De prijzen verschillen nogal.
Aanvullende teksten worden gepubliceerd op blackboard.

Aanmelden

Via USIS en daarna aanmelden via Blackboard

Contact

Ellen ter Gast, email: ellentergast@gmail.com

Opmerkingen

n.v.t.