Studiegids

nl en

Geschiedenis van de moderne filosofie I

Vak
2025-2026

Toegangseisen

Niet van toepassing.

Beschrijving

Deze cursus geeft een inleiding in de geschiedenis van de Europese filosofie in de periode 1600-1800. Aan het begin van de 17e eeuw zagen denkers als Bacon, Hobbes, en Descartes zichzelf als radicale vernieuwers.

Ze verwierpen de Aristotelische wetenschap en de bijbehorende filosofie, en probeerden het denken van de grond af nieuw op te bouwen. Later in de 17e en 18e eeuw werden hun ideeën opgepakt, bekritiseerd en verder uitgewerkt door onder andere Spinoza, Cavendish,
Locke, Leibniz, Hume, en Kant. Hoe kunnen we kennis verwerven? Wat is de relatie tussen lichaam en geest? Is het rationeel om te geloven dat er wetten van oorzaak en gevolg zijn? Gebeurt alles met een reden? Hoe werkt het menselijk denken? Is God de standaard voor wat waar en werkelijk is? Wat is de basis van de moraal? Het denken over zulke vragen zullen we volgen tot bij Kant aan het eind van de 18e eeuw (met een klein uitstapje naar de empiriste Shepherd aan het begin van de 19e).

Het doel van de cursus is niet alleen om te leren over de belangrijkste denkers en denkbeelden uit deze periode, maar ook om een begrip van de geschiedenis van de filosofie te krijgen. De teksten die we lezen zijn anders dan we dachten dat ze zouden zijn – leerzamer en interessanter. De denkbeelden die we tegenkomen zijn vreemder dan we hadden vermoed – maar blijken in hun historische context gezet
toch heel logisch. Ook leren we kritisch denken over de canon, en maken we kennis met filosofen die minder bekend maar daarom nog niet minder interessant zijn.

Leerdoelen

Het doel van de cursus is om studenten bekend te maken met de belangrijkste denkbeelden en denkers
uit de Europese filosofie van de 17e en 18e eeuw; en om ze vruchtbaar te leren omgaan met primaire
teksten en hun filosofische context.

Een student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft een goed begrip van:

  • centrale problemen, thema’s en concepten in de moderne Europese filosofie, met name in de subdisciplines epistemologie, metafysica, en wetenschapsfilosofie;

  • hoe enkele kernfiguren met deze problemen omgaan;

  • de relaties tussen deze problemen en de historische context waarin ze ontstaan, speciaal met

betrekking tot de ontwikkeling van de wetenschap. Een student die de cursus succesvol heeft afgerond kan · de centrale ideeën van Descartes, Spinoza, Leibniz, Locke, Hume, Kant, en Shepherd uitleggen; · niet al te ingewikkelde primaire teksten lezen en daar de belangrijkste ideeën en argument uit destilleren; · zelf een simpel onderzoek naar een filosoof uitvoeren, hierover schriftelijk aan medestudenten rapporteren, en zinvol commentaar leveren op het werk van medestudenten.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

Toetsing en weging

Toetsing

  • Digitaal tentamen (2 uur) met open en gesloten vragen (100%)

  • Praktische opdrachten: geschreven tekst en commentaar. (Dient voldaan te worden voor toegang tot het tentamen. Het verdienen van 0.5 bonuspunt voor het eindtentamen is mogelijk bij uitstekende resultaten.)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers. Om de cursus te behalen moet het gewogen gemiddelde van de deelcijfers een 5,5 of hoger zijn.

Herkansing

De herkansing bestaat uit een digitaal tentamen. De praktische opdracht kan niet worden herkanst.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Er is geen verplichte literatuur die van tevoren aangeschaft moet worden. Wel wordt de student geacht primaire teksten te lezen van o.a. Descartes, Leibniz, Hume, Kant, en Shepherd. Deze kunnen online gevonden worden, maar staan grotendeels ook in onderstaande anthologie. Daarnaast wordt de student geacht een inleiding in de moderne filosofie te bestuderen; onderstaande boek van Kenny is een optie, maar zeker niet de enige. Onderstaande zijn dus slechts suggesties.

  • Modern Philosophy: An Anthology of Primary Sources, Third Edition, Roger Ariew en Eric Watkins, Hackett Publishing Co. ISBN: 9781624668050;

  • The Rise of Modern Philosophy, Anthony Kenny, Oxford University Press. ISBN: 9780198752769.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je [hier](https://www.student.universiteitleiden.nl/je-opleiding/vakken-en-
toetsen/inschrijven/geesteswetenschappen/engelse-taal-en-cultuur-ba?cf=geesteswetenschappen&cd=franse-taal-en-cultuur-ba#tab-2) vinden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie [Huizinga]https://www.organisatiegids.universiteitleiden.nl/faculteiten-en-instituten/geesteswetenschappen/faculteitsbureau/onderwijs--en-studentzaken/onderwijsondersteuning#huizinga)

Opmerkingen

Niet van toepassing.