Studiegids

nl en

Constantijns revolutie?

Vak
2025-2026

Toegangseisen

  • Voor Geschiedenisstudenten: de BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

  • Voor ONOS-studenten: propedeusecollege Oude Geschiedenis en Seminar ONOS (1e jaar) behaald.

Beschrijving

Keizer Constantijn (306-337 n.C.) is zowel de best gedocumenteerde als de meest bestudeerde keizer uit de Romeinse geschiedenis. Algemeen wordt zijn bewind gezien als een breekpunt. Hoewel hij zelf de implicaties waarschijnlijk niet heeft kunnen overzien, heeft zijn overgang naar het Christendom enorme gevolgen gehad voor het verdere verloop van de westerse geschiedenis. De positie van de kerk veranderde dramatisch, de samenleving zou gaandeweg doordrenkt raken van Christelijke waarden, en ook de positie van de keizer zelf zou anders worden gedefinieerd.
Maar in hoeverre is het gerechtvaardigd te spreken van een revolutie? In recent onderzoek is keer op keer benadrukt dat Constantijn zich in zijn lange weg naar het verwerven van de alleenheerschappij gebruik maakte van traditionele methoden om zijn legitimiteit te claimen. In zijn zelf-representatie benadrukte hij conventionele waarden en deugden, waarin hij schijnbaar moeiteloos Christelijke innovaties integreerde.
In dit college gaan we aan de hand van een aantal recente publicaties Constantijns regering analyseren. Hoe positioneerde de keizer zichzelf? Hoe claimde hij de enige rechtmatige heerser te zijn? Waar lagen de grenzen van zijn macht? We lezen een aantal antieke bronnen in vertaling, en proberen daarbij vast te stellen hoe innovatief Constantijn werkelijk was.

oudheid
cultuurgeschiedenis/politiekegeschiedenis/religiegeschiedenis/socialegeschiedenis

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;
2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
c. een wetenschappelijk debat analyseren;
d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen
3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;
4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
a. een realistische planning hanteren;
b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
d. feedback geven en ontvangen;
e. aanwijzingen van de docent verwerken.
5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort; bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: van de Griekse-Romeinse oudheid, met nadruk op de periode 400 v.C. - 400 n.C.; sociaaleconomische structuren, de antieke stad, mentaliteitsgeschiedenis, antieke religie, cultuurcontact.
  2. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis voor antieke teksten en archeologische bronnen; bronnenkritiek en contextualisering; acculturatietheorie.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

    1. verwerft inzicht in theorievorming over politieke legitimiteit van Romeinse keizers;
    1. verwerft kennis van de Late Oudheid en de opkomst van het Christendom

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien jet niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-9

  • Participatie (op college, inclusief het bespreken van literatuur in het eerste blok)
    getoetste leerdoelen: 5

  • Opdracht 1 (gezamenlijke bibliografie)
    getoetste leerdoelen: 1-2

  • Opdracht 2 (opzet werkstuk en historiografische inleiding)
    getoetste leerdoelen: 2-4

  • Opdracht 3 (mondelinge presentatie)
    getoetste leerdoelen: 3-5

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Participatie (zowel op college als via Brightspace): 5%

  • Opdracht 1 (gezamenlijke bibliografie): 5%

  • Opdracht 2 (opzet werkstuk en historiografische inleiding): 10%

  • Opdracht 3 (mondelinge presentatie): 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Bij een 5 mag het werkstuk op aanwijzing van de docent worden herschreven over hetzelfde onderwerp, bij een 4 of lager moet een nieuw onderwerp worden gekozen. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

  • J. Harries, Imperial Rome AD 284-363: the new empire (Edinburgh 2012). Deze is online raadpleegbaar. NB: voorafgaand aan het eerste college moet het eerste hoofdstuk van dit werk zijn bestudeerd.

  • Overige literatuur wordt op Brightspace bekend gemaakt.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

  • Bij onvoldoende belangstelling kunnen werkcolleges worden geannuleerd.

  • Annulering is mogelijk tot 2 weken voor aanvang van het college. Studenten worden meteen geïnformeerd en maken in overleg met hun studieadviseur een alternatieve keuze.

  • Werkcolleges gaan zeker door bij een inschrijving van 24 personen.

Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

N.v.t.