Studiegids

nl en

Boze burgers in Nederland

Vak
2025-2026

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis definitief vast.

Beschrijving

Straatpolitiek, collectieve actie en propaganda in de openbare ruimte, 1870-1940

Politieke geschiedenis hield zich lange tijd vooral bezig met wat zich afspeelde in de ’corridors of power’. Centraal in die geschiedenis stonden staatslieden en partijleiders, ideologische stelstels en politieke strategiën, electorale verschuivingen en parlementaire regelgeving. In dit college onderzoeken we de geschiedenis van het verschijnsel politiek vanuit een radicaal ander perspectief en wel ‘van onderop’. Daartoe richten we de blik op een politiek toneel buiten het parlement, de ministeries en partijkantoren: de straat.

In de periode 1870-1940 gingen steeds meer Nederlanders zich betrokken voelen bij het politiek proces. Dat werd vooral zichtbaar in de publieke ruimte. De stapsgewijze uitbreiding van het electoraat maakte moderne verkiezingen tot een fenomeen dat zich met aanplakbiljetten, openluchtmeetings en propagandatochten juist in het straatbeeld manifesteerde. Boze burgers maakten hun ongenoegen kenbaar met op straat uitgedeelde strooibiljetten, met graffitti en door met elkaar of op de vuist te gaan. Bij gelegenheid werden de klinkers uit de straat getrokken om die door de ruiten van politieke tegenstanders of naar politieagenten te gooien.

Wat bewoog de mensen die zich in de jaren 1870-1940 op straat begaven om hun politieke eisen kenbaar te maken? Hoe maakten zij de openbare ruimte tot een politiek theater? Hoe verliep de (her)introductie van nieuwe en oude vormen van straatpolitiek als demostraties, meetings, grafitti, rellen? Welke rol speelden buitenlandse voorbeelden in de geschiedenis van de Nederlandse politiek van de straat?

Het zijn dit soort vragen die centraal staan in dit BA-seminar dat studenten uitdaagt om zelf onderzoek te doen in het ruim beschikbare bronnenmateriaal in politie- en partijarchieven, in de (gedigitaliseerde) dagbladpers en andere periodieken en in fotocollecties. Bij het eigen onderzoek hanteren de deelnemers een microhistorisch perspectief: daarbij wordt het antwoord op grote vragen gezocht in diepgravend onderzoek naar een klein, goed afgebakend onderwerp.

modernetijd

cultuurgeschiedenis/politiekegeschiedenis/socialegeschiedenis

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  1. Een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.
  2. Een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.
  3. reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.
  4. bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.
  5. bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.
  6. participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek:
    staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland
  2. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht voor:
    primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  1. is in staat zelfstandig relevante bronnen te vinden en te interpreteren;
  2. is in staat om een probleemgericht microhistorisch onderzoek te ontwerpen en uit te voeren;
  3. krijgt inzicht in beweegredenen achter en verschillende verschijningsvormen van de Nederlandse politiek van de straat, en van de historische en internationale context waarin die zich ontwikkelden.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-11

  • Entreetoets
    getoetste leerdoelen: 9

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 7-9,11

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Entreetoets: 5%

  • Referaat: 15%

  • Participatie: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoasls aangegeven het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

*Artikelen beschikbaar gesteld via Brightspace

Inschrijven

De inschrijving verloopt via een invulformulier dat alle Geschiedenisstudenten toegestuurd krijgen op de dag dat de inschrijvingen opengaan.

  • Bij onvoldoende belangstelling kunnen werkcolleges worden geannuleerd.

  • Annulering is mogelijk tot 2 weken voor aanvang van het college. Studenten worden meteen geïnformeerd en maken in overleg met hun studieadviseur een alternatieve keuze.

  • Werkcolleges gaan zeker door bij een inschrijving van 24 personen.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

In de eerste weken van het college maken we een excursie naar het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam.