Toegangseisen
VWO wiskunde en natuurkunde, Inleiding Astrofysica en Programmeermethoden NA of equivalent.
Beschrijving
In deze cursus leer je over de enorme verscheidenheid en complexiteit aan werelden in ons eigen zonnestelsel en rondom andere sterren, zogenaamde exoplaneten. Met Inleiding Astrofysica als ferme basis, gaan we dieper in op de verschillende processen die planeten maken tot wat ze zijn. Ook leer je over de technieken en methodes waarmee we ons zonnestelsel en andere planetenstelsels kunnen onderzoeken. Het zijn veelal onderwerpen van modern, actief onderzoek wat ook inzichten geeft over de leefbaarheid en klimaat van onze eigen Aarde. Wat zijn de verschillen tussen rotsachtige planeten zoals de Aarde en gasreuzen zoals Jupiter en Saturnus, en hoe zijn die ontstaan? Waarom heeft onze Aarde zo’n grote maan? Hoe werkt het broeikaseffect en zien we dit ook op andere planeten? Waar in ons zonnestelsel zou mogelijk ook leven kunnen zijn ontstaan, en hoe kunnen we dit onderzoeken bij planeten rondom andere sterren? Ook leer je over bedreigingen uit onze directe omgeving, zoals zonnestormen die onze technologische maatschappij kunnen uitschakelen en apocalyptische inslagen van meteorieten.
Eerst gaat deze cursus dieper in op baandynamica, voorbij aan de wetten van Newton en Kepler met drie- en veel-deeltjes dynamica en niet-gravitationele krachten. Vervolgens leer je over de verschillende methodes om exoplaneten te detecteren en verder te onderzoeken, en over de enorme verscheidenheid aan planeetsystemen die we nu kennen. Vervolgens beschouwen we de energiebalans van reuzeplaneten en aardachtige planeten, die in grote mate samenhangt met hun interne en atmosferische structuur en chemische samenstelling. Als laatste bekijken we hoe dezelfde fysische principes de vorming van planetenstelsels beïnvloeden, en de sporen die hiervan nog steeds zichtbaar en meetbaar zijn in het zonnestelsel.
Tijdens computerpractica werk je aan uitgebreide berekeningen van de besproken fysische processen, en analyseer je astronomische meetgegevens van exoplaneten.
De volgende thema’s komen aan bod:
Overzicht van ons zonnestelsel en exoplanetenstelsels
Baanbewegingen onder invloed van de gravitatiekracht
Detectie van exoplaneten en daarbij te onderscheiden eigenschappen
Dynamica van kleine objecten zoals planetoïden en kometen in ons zonnestelsel
Eigenschappen van reuzeplaneten en aard-achtige planeten, hun energiebalans, en de invloed van de gravitatiekracht en getijdenwerking op en door deze planeten
De oorsprong van planetenstelsels: hoe uniek is ons eigen zonnestelsel?
Leven in ons zonnestelsel en in andere planetenstelsels
Leerdoelen
Hoofdleerdoel: na afloop van deze cursus kun je met behulp van de opgedane kennis van de achterliggende fysische principes een grote variëteit aan kwalitatieve en kwantitatieve opgaven oplossen over planetenstelsels in het algemeen.
Na afloop van de cursus Planetenstelsels kun je:
Kwalitatieve vragen beantwoorden en kwantitatieve berekeningen maken over baanbewegingen onder invloed van de gravitatiekracht
Kwalitatieve vragen beantwoorden over leven in ons zonnestelsel en hoe leven op exoplaneten aangetoond zou kunnen worden
Detectiemethoden voor exoplaneten beschrijven, en uit meetgegevens eigenschappen van exoplaneten zoals massa, grootte, en dichtheid berekenen
Kwalitatieve en kwantitatieve opgaven maken over de energiebalans van objecten in planetenstelsels in het algemeen
Kwalitatieve vragen beantwoorden over de eigenschappen van verschillende klassen van objecten in het zonnestelsel, en beargumenteren welke fysische processen hierbij een dominante rol spelen
Kwalitatieve vragen beantwoorden over de oorsprong van planetenstelsels en ons zonnestelsel in het bijzonder
Met behulp van de computer uitgebreide numerieke berekeningen maken over de hierboven beschreven onderwerpen
Je kunt de opdrachten van computerpractica en de bijbehorende uitkomsten daarvan correct en helder verwoorden.
Rooster
In MyTimetable kun je alle vak- en opleidingsroosters vinden, waarmee jij je persoonlijke rooster kunt samenstellen. Onderwijsactiviteiten waarvoor je je via MyStudyMap hebt ingeschreven, worden automatisch in je rooster getoond.
Daarnaast kun je My Timetable gemakkelijk koppelen aan een agenda-app op je telefoon en worden roosterwijzigingen automatisch in je agenda doorgevoerd; bovendien ontvang je desgewenst per e-mail een notificatie van de wijziging. Je kunt notificaties aanzetten bij Instellingen, nadat je bent ingelogd.
Vragen? Bekijk de video, lees de instructie of neem contact op met de ISSC helpdesk.
Let op: Joint Degree studenten Leiden/Delft dienen de informatie uit de Leidse en Delftse MyTimetables samen te voegen om een volledig rooster te zien. Deze video legt uit hoe dat werkt.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Werkcolleges
Computerpractica
Toetsing en weging
Schriftelijk tentamen
Verslagen van computerpractica en opgaves werkcolleges (bonuspunten)
Literatuurlijst
Foundations of Astrophysics, Ryden & Peterson, ISBN 9780321595584 (aanbevolen, niet verplicht)
Inschrijven
Als student ben je zelf verantwoordelijk voor het tijdig inschrijven via MyStudyMap.
In deze korte video zie je stap voor stap hoe je je kunt inschrijven voor cursussen in MyStudyMap.
Uitgebreide informatie over de werking van MyStudyMap vind je hier.
Er zijn twee inschrijfperiodes per jaar:
de inschrijving voor het najaar opent in juli
de inschrijving voor het voorjaar opent in december
Zie deze pagina voor meer informatie over deadlines en inschrijven voor vakken en tentamens.
Let op:
Het is verplicht om je in te schrijven voor alle activiteiten die je gaat volgen van een vak.
Je inschrijving is pas voltooid wanneer je je cursusplanning indient in het tabblad ‘Klaar voor inschrijving’ door op ‘indienen’ te klikken.
Niet ingeschreven zijn voor een (her)tentamen betekent dat je niet mag deelnemen aan het (her)tentamen.
Contact
Docent: Prof.dr. I.G.A. Snellen
Opmerkingen
Software
Vanaf collegejaar 2024/2025 werkt de faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen met het software distributieplatform Academic Software. Via het platform kun je toegang krijgen tot de software die je nodig hebt voor bepaalde vakken in je studie. Voor sommige software moet je laptop aan bepaalde systeemeisen voldoen. Dit staat aangegeven bij de software. Belangrijk is dat je de software installeert voor de start van het vak. Meer informatie over het laptopprofiel vind je op de studentenwebsite.