Studiegids

nl en

De canon herlezen: Nederlandse literatuur in mondiaal perspectief

Vak
2023-2024

Toegangseisen

N.v.t.

Beschrijving

In 2022 is een nieuwe canon van de Nederlandstalige literatuur gepresenteerd, een lijst met belangrijke momenten in de Nederlandse en Vlaamse literatuurgeschiedenis. Zo’n herziening wordt op gezette tijden nodig gevonden om tegemoet te komen aan veranderde culturele en maatschappelijke inzichten. Tegelijkertijd vertonen canons per definitie een grote mate van continuïteit. Gecanoniseerde teksten kunnen alleen in omloop blijven doordat culturele bemiddelaars (uitgevers, vertalers, bewerkers, leraren etc.) ze met de nodige aanpassingen toesnijden op steeds weer nieuwe publieksgroepen. Met zulke metamorfoses krijgen en behouden die teksten een plaats in de canon onder uiteenlopende sociaal-culturele omstandigheden.

In de eerste helft van deze cursus leer je hoe je de literaire canon kan begrijpen en contextualiseren. Hoe ontstaat een canon, wat is de zin ervan en wat is het verband met cultureel erfgoed? Onder invloed waarvan verandert de canon en welke kritiek is erop te leveren?
In de tweede helft kijken we naar de Nederlandse canon in internationaal perspectief. Verschillende manieren waarop niet-Nederlandstalige lezers en luisteraars gecanoniseerde werken tot zich nemen in een nieuwe culturele context worden in kaart gebracht, niet alleen tekstuele adaptaties (edities, hertalingen, vertalingen etc.) maar ook intermediale (bv. theater- en filmbewerkingen, graphic novels en strips).

De canon herlezen is een onderzoekswerkgroep op het snijvlak van literatuurgeschiedenis, vertaalwetenschap en adaptation studies. Met eigen onderzoekjes, de presentatie daarvan en de reflectie daarop leveren de studenten een actieve bijdrage aan de inrichting van de colleges.

Leerdoelen

Na het volgen van deze cursus:

  • kan je de beginselen en basisbegrippen van de theorie over canonisering en van kritiek op de canon reproduceren, kritisch beschouwen en beschrijven.

  • heb je geoefend met het toepassen van deze concepten op literaire teksten en processen.

  • ben je je ervan bewust dat Nederlandse literatuur een ruimere en diversere internationale verspreiding kent dan veelal wordt aangenomen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Werkcollege

Toetsing en weging

Participatie: 20%
Onderzoeksopdracht en presentatie: 30%
Schriftelijk werkstuk: 50%
Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde van alle deelcijfers. Voor alle deelcijfers moet tenminste een 5.5 behaald worden.

Herkansing is alleen mogelijk voor het werkstuk.

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

  • Elke Brems, Theresia Feldmann, Orsolya Réthelyi & Ton van Kalmthout (eds.), Transnational Trajectories of Dutch Literature, special issue of: Dutch Crossing 44 (2020) 2. https://www.tandfonline.com/toc/ydtc20/44/2?nav=tocList

  • Petra Broomans, ‘Zichtbaar in de canon. Spelregels voor cultuurbemiddelaars’, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- & Letterkunde 128 (2012) 3-4, 72-91. https://www.dbnl.org/tekst/_tij003201201_01/_tij003201201_01_0016.php

  • Lieke van Deinsen, Anthe Sevenants & Freek Van de Velde m.m.v. Gitte Vertommen, ‘De Nederlandstalige literaire canon(s) anno 2022. Een enquête naar de literaire klassieken: rapportage (voorpublicatie)’, https://ctb.kantl.be/assets/files/pages/files/De_Nederlandstalige_literaire_canon(s)anno_2022-Een_enqu%C3%AAte_naar_de_literaire_klassieken_Rapport(voorpublicatie).pdf

  • Joris Duytschaever & Frank Matton (eds.), Flemish, Scottisch and Other European Minority Literatures: Canon-formation and Nationalism. Maastricht: Shaker, 2005.

  • Lizet Duyvendak & Jan Oosterholt (red.), Uit de marge. Kanttekeningen bij de cultuurhistorische canon. Hilversum: Literatoren, 2018.

  • Lizet Duyvendak & Saskia Pieterse, Van spiegels en vensters. De literaire canon in Nederland. 2 dln. Hilversum: Verloren, 2009.

  • Christophe Madelein, Beatrijs Vanacker, Lieke van Deinsen, Kornee van der Haven & Tom Verschaffel, ‘Leven zonder verlichting. Over de dode hoek van de canon’, in: De Lage Landen 63 (2020) 4, 46-52.

  • Yves T’Sjoen, ‘Internationale tekstbewegingen. Pleidooi voor “foreign reading” van literaire teksten’, in: Wilken Engelbrecht & Bas Hamers (red.), Over de grens bekeken. Transmissie van de cultuur van de Lage Landen. Olomouc: Univerzita Palackého v Olomouci, 2016, 27-41.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

N.v.t.