Studiegids

nl en

Abracadabra: (on)geletterdheid in antieke religies

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Voor Geschiedenis studenten:de propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Oude Geschiedenis definitief vast.

Voor Voor OCMW-studenten: propedeusecollege Oude Geschiedenis, Seminar OCMW (1e jaar) en BA2 Werkcollege OG behaald.

Het college staat ook open voor studenten GLTC. Studenten Geschiedenis voor wie Oude Geschiedenis de afstudeerrichting is hebben voorrang.

Beschrijving

Religie en tekst zijn ook in de oudheid onlosmakelijk met elkaar verbonden: bidden, vervloeken en danken gingen door middel van tekst. Zowel gesproken als geschreven teksten dienden om de goden te bereiken maar ook om rituelen correct uit te kunnen voeren. Wij bekijken de rol van teksten binnen religieuze rituelen. Orakelteksten, magische papyri, vervloekingstabletten, de gouden Orfische tabletten, votieven en ‘Hemelsbrieven’ zijn maar enkele van de primaire bronnen die we bestuderen. Hoe werkt tekst binnen deze rituelen?

De relatie tussen gesproken en geschreven tekst is maar één van de vragen die aan bod zullen komen. De nadruk zal bij dit college liggen op de functie van tekst binnen het religieus ritueel, en de status van de tekst. Die status loopt van mensenwerk tot tekst die als het geopenbaarde woord van de bovennatuur zelf wordt beschouwd. Wie spreekt of schrijft, hoe, en met welk doel? De nalatenschap van de oudheid op dit vlak is nog steeds zeer actueel.

Entreetoets over W.V. Harris, Ancient Literacy (Cambridge, MA) 3-34 (hoofdstuk 1). Dit boek is via de catalogus van de UB online beschikbaar.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort;
    -bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: van de Griekse-Romeinse oudheid, met nadruk op de periode 400 v.C. - 400 n.C.; sociaaleconomische structuren, de antieke stad, mentaliteitsgeschiedenis, antieke religie, cultuurcontact.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht; voor begrippen die te maken hebben met geletterdheid.
    -bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: voor antieke teksten en archeologische bronnen; bronnenkritiek en contextualisering; acculturatietheorie.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) Heeft inzicht in historische debatten over religie en de rol van tekst daarin.

  • 10) Heeft inzicht in historische debatten over geletterdheid, meer specifiek in de Oudheid.

  • 11) Heeft kennis van de bronnen die belangrijk zijn voor de bestudering van antieke religie en kan die relateren aan de meer abstracte thema’s die in het college worden besproken.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

.

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-11

  • Entreetoets
    getoetste leerdoelen: 7,8,10

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6

  • Opdracht 1 (heuristieke opdracht 1)
    getoetste leerdoelen: 3-5

  • Opdracht 2 (heuristieke opdracht 2)
    getoetste leerdoelen: 3-5

Weging

  • Werkstuk: 60%

  • Entreetoets: 10%

  • Referaat: 20%

  • Opdracht 1: 5%

  • Opdracht 2: 5%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoasls aangegeven het desbetreffende collegeschema op Brightspace

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Literatuur wordt via Brightspace bekend gemaakt.
NB: de literatuur voor de entreetoets staat al hierboven in de omschrijving genoemd.

Inschrijven

De inschrijving verloopt via een invulformulier dat alle Geschiedenisstudenten op de dag dat de inschrijvingen opengaan, toegestuurd krijgen.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

geen