Studiegids

nl en

Goddelijke politiek. Religie en autoriteit in de Grieks-Romeinse wereld

Vak
2022-2023

Toegangseisen

  • Voor Geschiedenisstudenten: de BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

  • Voor ONOS-studenten: propedeusecollege Oude Geschiedenis en Seminar ONOS (1e jaar) behaald.

Beschrijving

Een politiek besluit kan niet genomen worden zonder de goden te raadplegen: offers zorgen dat een veldslag veilig verloopt en een heerser zoekt zijn legitimiteit in zijn persoonlijke relatie met de goden. Religie is niet weg te denken uit de Grieks-Romeinse politiek.

Zaken als de politieke uitspraken van het orakel van Delphi of de verspreiding van de keizercultus worden uitgebreid bediscussieerd door onderzoekers, maar uiteindelijk ligt de nadruk van onderzoek meestal op het bestuurlijke aspect. In dit college gaan we juist op zoek naar de interactie tussen religie en politiek: Wat was het belang van de keizercultus bij het waarborgen van politieke eenheid? Welke rol speelde religie in het beleid van Griekse steden om zich te beschermen tegen pandemieën? Waarom verbonden Romeinse vrijgelatenen zich aan Augustus via de lares Augusti? Kortom, we gaan ons richten op vernieuwende vragen rondom de functies van religie in het politieke domein: waarom kunnen we antieke politiek niet begrijpen zonder religie?

Aan de hand van verschillende situaties waarin religie een rol speelde – van pandemieën tot propaganda – onderzoeken we zowel de elite als de ‘gewone’ mens. Dit doen we door niet alleen naar de traditionele literaire bronnen (in vertaling) te kijken, maar door ook materiële bronnen te betrekken zoals munten, architectuur, inscripties, kunst, archeologie, etc. Wat kunnen deze antieke bronnen zeggen over de rol die religie speelt in (lokaal) bestuur?

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort; bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: van de Griekse-Romeinse oudheid, met nadruk op de periode 400 v.C. - 400 n.C.; sociaaleconomische structuren, de antieke stad, mentaliteitsgeschiedenis, antieke religie, cultuurcontact.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis voor antieke teksten en archeologische bronnen; bronnenkritiek en contextualisering; acculturatietheorie.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) verwerft kennis van bestuurlijke beslissingen en sociale verhoudingen in de Griekse Romeinse wereld;

  • 9) verwerft inzicht in diverse historische debatten rondom antieke religie, identiteitsvorming, propaganda en mentaliteitsgeschiedenis;

  • 10) krijgt een introductie op het bestuderen van een grote diversiteit aan primaire bronnen aan de hand van secundaire literatuur;

  • 11) kan literatuur gerelateerd aan de bestudeerde debatten in een context plaatsen en een genuanceerde mening eraan toevoegen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien jet niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-11

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-11

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 1, 5

  • Opdracht 1 Literatuur- en samenwerkingsopdracht
    getoetste leerdoelen: 1-5, 6-11

  • Opdracht 2 Introductieopdracht
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-11

GLTC-studenten hebben de mogelijkheid dit werkcollege voor 5EC te volgen. In dat geval bedraagt de omvang van het werkstuk 3.000 woorden, en duurt de presentatie ca. 10 minuten.

Weging

  • Werkstuk: 60%

  • Mondelinge presentatie: 10%

  • Participatie: 10%

  • Opdracht 1: 5%

  • Opdracht 2: 15%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn; bovenstaande weging geldt ook voor studenten die het vak voor 5EC volgen, waarbij uiteraard rekening gehouden wordt met het verschil in omvang van werkstuk en presentatie.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

  • De per week te lezen literatuur zal via Brightspace bekend worden gemaakt.

  • De literatuur voor het eerste college is:

  • B. Lincoln, ‘Introduction’ in: S. Iles Johnston ed., Religions of the ancient world (Cambridge, MA 2004) 547-548;

  • S.R.F. Price, ‘Greece’ in: S. Iles Johnston ed., Religions of the ancient world (Cambridge, MA 2004) 556-558;

  • J. Rives, ‘Rome’, in: S. Iles Johnston ed., Religions of the ancient world (Cambridge, MA 2004) 558-561.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

Geen.