Studiegids

nl en

Thuis is waar de Lares zijn: De Romeinse familia en haar leden

Vak
2022-2023

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Oude Geschiedenis definitief vast.

Beschrijving

De Romeinse familia vormde een hoeksteen van de Romeinse samenleving. Het lidmaatschap tot de familia was niet beperkt tot haar biologische gezinsleden en de echtgenote, waardoor de Romeinse familia zich ontwikkelde tot een complex geheel van relaties. Voor elke sociale klasse (vrijgeboren, liberti en slaven) regelden verschillende wetten het sociale verkeer waarvoor de familia als een aansprakelijkheidsstructuur opereerde. Zo bestonden er drie soorten samenlevingscontracten en konden nieuwe verwantschapsbanden gecreëerd worden via twee soorten adoptieprocedures. Het hoofd van de familia, de pater familias, oefende een grote macht over zijn familieleden en was verantwoordelijk voor de sacra van de familia. Gedurende de Keizertijd onderging ook de Romeinse familia verschillende ontwikkelingen, die verstrekkende gevolgen hadden op vlak van voogdijschap, erfrechtverdelingen en het Romeinse burgerschap. Door deze ontwikkelingen te bestuderen krijgen we niet enkel een beter beeld van de sociale verhoudingen in de oudheid, maar we begrijpen ook beter de wortels van onze eigen familiale rechtsregels.
Het college zal inzoomen op de leden van de Romeinse familia, waarbij er zal worden stilstaan bij hun verschillende emancipatieprocessen (huwelijk, scheiding en adoptie), hun rechten en hun woonst. Speciale aandacht zal daarbij gaan naar het complexe en veranderde karakter van de Romeinse familia. In deze debatten zullen de Romeinse antieke bronnen, zoals inscripties en wetteksten een ideaal uitgangspunt vormen te samen met secundaire literatuur.

Het college start met een entreetoets, waarbij de studenten enkele vragen beantwoorden aan de hand voor de volgende voorgeschreven literatuur: R.P. Saller, Patriarchy, property and death in the Roman family (Cambridge 1997), hoofdstukken 1, 2 en 3.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort;

  • bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: van de Griekse-Romeinse oudheid, met nadruk op de periode 400 v.C. - 400 n.C.; sociaaleconomische structuren, de antieke stad, mentaliteitsgeschiedenis, antieke religie, cultuurcontact.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht voor het juridische begrippenapparaat van de Romeinse familia.

  • bij de afstudeerrichting Oude Geschiedenis: voor antieke teksten en archeologische bronnen; bronnenkritiek en contextualisering; acculturatietheorie.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) verwerft inzicht in de wetenschappelijke debatten rondom het complexe en veranderde karakter van de Romeinse familia doorheen de Romeinse tijd en kan er zelf ook toe bijdragen;

  • 10) leert kritisch relevante Romeinse teksten, inscripties en wetteksten te gebruiken bij onderzoeksvraagstukken;

  • 11) kan antieke basiselementen in de huidige familiale rechtspraak herkennen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht.

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-10

  • Entreetoets
    getoetste leerdoelen: 5; 7-9

  • Mondelinge presentatie (pitch)
    getoetste leerdoelen: 3-5, 7-11

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6, 9-10

  • Opdracht 1 (stellingname in debat)
    getoetste leerdoelen: 7-10

  • Opdracht 2 (Eerste draft inleiding)
    *getoetste leerdoelen: 1-5, 7-10 *

Weging

  • Werkstuk: 60%

  • Entreetoets: 5%

  • Referaat: 5%

  • Participatie:10 %

  • Opdracht 1: 10%

  • Opdracht 2: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

De per week te lezen literatuur zal via Brightspace bekend worden gemaakt.

  • De literatuur voor de entreetest is R.P. Saller, Patriarchy, property and death in the Roman family (Cambridge 1997), hoofdstukken 1, 2 en 3.

  • Bij het schrijven van het werkstuk is het handboek van Jeanette Kamp e.a., Geschiedenis schrijven! Wegwijzer voor historici (Amsterdam 2016) aanbevolen.

Inschrijven

De inschrijving verloopt via een invulformulier dat alle Geschiedenisstudenten op de dag dat de inschrijvingen opengaan, toegestuurd krijgen.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

Niet van toepassing.