Studiegids

nl en

Rituelen, spektakels en tradities in de maritieme wereld 1600-2000

Vak
2022-2023

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

De Vliegende Hollander is een van de bekendste attracties in de Efteling. De naam verwijst naar een fictief spookschip dat volgens de overlevering voor eeuwig rondvaart. Het zeemansverhaal speelt ook een hoofdrol in de Pirates of the Caribbean-films. In de maritieme wereld hebben geloof en bijgeloof, ritueel, verbeelding en ceremonieel een belangrijke functie. Aan boord van een schip, van Oost-Indiëvaarder tot oorlogsbodem en passagierssschip, is iedereen op elkaar aangewezen – in voor- en tegenspoed. Rituelen, tradities en (im)materieel erfgoed bevestigen en versterken de identiteit van zeevarenden en maritieme gemeenschappen. Zij worden telkens opnieuw vormgegeven en aangepast als de samenleving verandert.

In dit college onderzoeken we aan de hand van wetenschappelijke literatuur en contemporaine publicaties (reisverslagen, brochures, kranten) de herkomst, aard en betekenis van rituelen, spektakels en tradities voor het leven aan boord en aan de wal. Omdat de scheepvaart bij uitstek wereldwijd opereert, is een internationale vergelijking mogelijk. Was er sprake van een uitwisseling van verhalen, ideeën en gewoonten? Kunnen we spreken over een mondiale maritieme identiteit en/of versterking van de nationale identiteit?

Studenten kiezen een ritueel/spektakel/traditie/vormen van (bij)geloof en schrijven een werkstuk op basis van secundaire literatuur en gedrukte bronnen. De onderwerpen zijn zeer divers. Enkele voorbeelden zijn de sage van de Vliegende Hollander, het Neptunusfeest bij het passeren van de evenaar, spiegelgevechten, de verbeelding van de piraat, kielhalen als afschrikwekkend spektakelstuk, tatoeages of de zeeheldencultus.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis: de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren;

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis, en in het bijzonder bij de track Zeegeschiedenis: het gebruik van museale objecten voor historisch onderzoek.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) verwerft inzicht in de internationale theorievorming over rituelen, spektakels en tradities in de maritieme wereld;

  • 9) verwerft inzicht in herkomst, vormen, betekenis en verbeelding van rituelen, spektakels en tradities aan boord van schepen (1600-2000) en aan de wal;

  • 10) leert kritisch refelecteren op de rol van rituelen, spektakels en tradities in de mondiale maritieme wereld.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 8-10

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-4, 8-10

  • Participatie
    *getoetste leerdoelen: 5

  • Opdracht 1 (essay artikel)
    getoetste leerdoelen: 2-3, 8

  • Opdracht 2 (onderzoeksplan: formuleren onderzoeksvraag, hoofdstukindeling en literatuur)
    getoetste leerdoelen: 2, 4

  • Opdracht 3 (peer review van kritische reflectie op de literatuur eigen onderwerp)
    getoetste leerdoelen: 1, 4-5, 8-10

Weging

  • Werkstuk: 70 %

  • Mondelinge presentatie: 10 %

  • Participatie en opdrachten: 20 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspacecursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

Titels van de te lezen artikelen en hoofdstukken worden nader bekend gemaakt en indien mogelijk via een collegeplank in de universiteitsbibliotheek beschikbaar geteld. Er hoeft geen literatuur te worden aangeschaft.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

In de collegereeks is een gezamenlijke excursie naar het Maritiem Museum in Rotterdam of Amsterdam opgenomen.