Studiegids

nl en

Retorica: Geschiedenis en Systeem

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Niet van toepassing.

Beschrijving

Dit kernvak biedt een inleiding op het systeem van de klassieke retorica en een beknopt overzicht van de geschiedenis van de retorica. In het eerste blok maak je kennis met de concepten waarmee retorische strategieën kunnen worden geduid, in een veelheid aan andere media, en zowel in moderne als klassieke teksten. Zo komen uiteraard de Aristotelische concepten logos, ethos en pathos aan bod, maar zullen we het ook hebben over de technieken om een publiek welwillend te maken, over standaardargumentaties en drogredenen, over verschillende typen speeches en hun specifieke retorische eisen, en over framing. De combinatie van een systematische en een historische benadering maakt het mogelijk om parallellen te trekken tussen historisch en hedendaags succesvol gebruik van retorica, zoals de speeches van Cicero en Obama, Plinius’ lofrede voor keizer Trajanus of een hedendaagse toespraak bij een staatsdiner.

In het tweede blok diepen we enkele belangrijke thema’s uit, zoals politieke retorica en waarschijnlijkheidsargumentatie. Daarnaast wordt een beknopt overzicht over de retorica in de oudheid geboden – dit laatste ook gedeeltelijk in zelfstudie. Door de keuze van de te lezen teksten worden belangrijke historische stappen in de ontwikkeling van de retorica vanaf de 5e eeuw v. Chr. tot vandaag geschetst. Ten slotte zullen we reflecteren op de ethische aspecten van retorica door niet alleen Plato’s bezwaren te bestuderen, maar ook recente ideeën over de vrijheid van meningsuiting.

Leerdoelen

De student verwerft:

  • inzicht in de belangrijke stappen van de ontstaansgeschiedenis en de verdere ontwikkeling van de retorica;

  • kennis van in retorische opzicht belangrijke canonieke teksten;

  • kennis van en inzicht in het retorische systeem en het klassiek-retorische begrippenapparaat;

  • de vaardigheid om dit begrippenapparaat te kunnen toepassen op antieke en moderne teksten;

  • het vermogen om de effectiviteit van retorische uitingen in te kunnen schatten;

  • het vermogen om een oordeel te kunnen onderbouwen over de ethische kant van retorica.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Interactief hoorcollege

Toetsing en weging

Toetsing

Schriftelijk tentamen aan het einde waarvan een deel (tekstanalyse) in take home-vorm (100%)

Aanwezigheid

Bij deze cursus is aanwezigheid verplicht. Studenten mogen maximaal twee maal met een goede reden afwezig zijn.

Weging

  • Tentamen: 100%

Herkansing

Een onvoldoende tentamen kan worden herkanst.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

De volgende boeken dienen aangeschaft te worden:

  • Pernot, Laurent (2005). Rhetoric in Antiquity (tr. W.E. Higgins). Washington, DC: The Catholic University of America Press;

  • Braet, Antoine (2011). Retorische kritiek. Hoe beoordeel je overtuigingskracht? Den Haag: Sdu.
    Overige literatuur wordt via Brightspace bekend gemaakt.

Inschrijven

Inschrijven via My Studymap Login | Universiteit Leiden is verplicht.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Arsenaal

Opmerkingen

N.V.T