Studiegids

nl en

Politiek in Oost-Europa na de Ondergang van de Sovjet-Unie

Vak
2022-2023

Dit seminar is toegankelijk voor zowel POL als IP studenten

Ingangseisen

Deelname aan het seminar is alleen toegestaan wanneer de propedeuse is behaald (60 EC).

Omschrijving

In 1989 viel de muur. In de Midden- en Oost-Europese landen veranderde de politieke en economische oriëntatie. Op 1 januari 1992 hield de Sovjet-Unie op te bestaan. In deze cursus gaat het over de “postcommunistische transities”. In het tweede deel van de cursus is de focus gericht op de opvolgerstaten van de USSR. De vijftien opvolgerstaten hadden in een gelijke startpositie, althans, zij waren ingericht (geweest) naar hetzelfde “sovjet-model” met de dezelfde Communistische Partij in een monopoliepositie. Inmiddels zijn er echter aanzienlijke verschillen opgetreden tussen de opvolgerstaten. De Oostzee-republieken zijn toegetreden tot de Europese Unie; de Wit-Russische leider Aleksandr Loekasjenko streeft naar samengaan met de Russische Federatie in een Nieuwe Unie en dan weer niet; Toerkmenistan koesterde zijn zelfstandigheid onder een “president voor het leven”, en is ook na diens overlijden ‘gebleven wat het was’; in Kazachstan en Oezbekistan blijven zekere democratische vormen behouden, maar is het feitelijke politieke regiem toch ‘anders’; ook Georgië en Armenië doen hun best om democratieën te lijken maar …; in Oekraïne… enzovoort.
Is deze onderscheiden politieke ontwikkeling van de opvolgerstaten toe te schrijven aan de verschillen in de nieuwe constituties van de opvolgerstaten, waarbij keuzes moesten worden gemaakt tussen presidentialisme en parlementarisme, tussen meerderheidsstelsel of evenredige vertegenwoordiging, federalisme en eenheidsstaat? Zijn andere factoren misschien van (groter) belang, zoals de cultureel-politieke oriëntatie van de ‘nieuwe elites’, de bemoeienis van andere staten, de eigen ‘traditionele’ bestuurscultuur, de ‘nationale samenstelling’ van de nieuwe staten, de geopolitieke ligging van die nieuwe staten?
In deze cursus zullen niet alle vragen worden beantwoord, maar de hoop is wel dat men een idee krijgt van de politieke en constitutionele kwesties die daar spelen.

Onderwijsvormen en Toetsing

In deze cursus geldt een aanwezigheidsverplichting.
In de cursus worden schriftelijke en mondelinge bijdragen van u verwacht. Een schriftelijk bijdrage telt 800-1000 woorden. Van de vier wekelijkse opstellen moet u er drie maken. Als u wordt gevraagd een voordracht te verzorgen dan komt die voordracht, die mondelinge bijdrage, in de plaats van een opstel en deze voordracht telt bij de beoordeling ook mee als een opstel. Reken bij de voorbereiding van een mondelinge bijdrage op 15 tot 20 minuten spreektijd, waarna gelegenheid zal worden geboden tot het stellen van vragen en het geven van antwoorden.
De cursus wordt afgesloten met een eindopstel over een onderwerp naar keuze. Bij die keuze moet u wel rekening houden met (tenminste) twee beperkingen. Het onderwerp moet doenlijk zijn in kort bestek (tijd voor onderzoek en schrijven, alsook met aantal woorden), en uw keuze wordt beperkt door de expertise van de docent. Bijdragen tijdens de cursus tellen samen voor 60% van het eindcijfer, het eindopstel telt voor 40%.
Het eindopstel telt 3000-3500 woorden en is geschreven volgens de regelen der kunst. Het opstel heeft een bibliografie, maar bij de telling van het aantal woorden telt de bibliografie niet mee. De regelen der kunst houden onder meer in dat het opstel is voorzien van een titelpagina, met ook de auteursnaam, en dat de regelafstand ten minste 1.5 is; regelafstand 2 mag ook. Uw opstel is eenzijdig afgedrukt. U gebruikt paginanummer; de titelpagina is uiteraard niet genummerd. Of u voor uw verwijzingen gebruik maakt van voetnoten dan wel van eindnoten, of dat u gebruikt maakt van een ander passend systeem van verwijzen: die keuze is aan u. U moet dit systeem wel consequent en correct gebruiken.
De synopsis van het eindopstel telt ongeveer 500 woorden, plus een overzicht van de literatuur die u gaat gebruiken. In de synopsis maakt u duidelijk welke kwestie u gaat behandelen. De synopsis bevat de hoofdlijn van uw betoog en is als het ware het skelet van uw opstel. Als u het anders wilt formuleren: de synopsis is de samenvatting van het stuk dat nog geschreven moet worden. U mag ook proberen een complete eerste versie van uw eindopstel te schrijven; u mag dan uiteraard meer woorden gebruiken.

Studiematerialen

Deel I (voor allen verplicht):
Linz, Juan J. & Alfred Stepan, Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe, The Johns Hopkins U.P., Baltimore & London 1996.
Levitsky, Steven & Lucan A. Way, Competitive Authoritarianism: Hybrid Regimes after the Cold War, Cambridge University Press, New York 2010.
Deel II (keuzeliteratuur – onder veel meer):
Paul D’ Anieri, Understanding Ukraininan Politics. Power, Politics, and Institutional Design, Routledge, London & New York, 2015 {2007]. Åslund, Anders, How Ukraine Became a Market Economy and Democracy, The Peterson Institute for International Economics, Washington D.C. 2009. Åslund, Anders, Russia’s Crony Capitalism: The Path from Marke Economy to Kleptocracy, Yale U.P., New Haven 2019.
Balmaceda, Margarita M., James I. Clem & Lisbeth L. Tarlow (eds.), Independent Belarus: Domestic Determinants, Regional Dynamics, and Implications for the West, Harvard U.P., Cambridge (Mass.) 2002.
Barany, Zoltan & Robert G. Moser (eds.) Russian Politics: Challenges of Democratization, Cambridge U.P., Cambridge etc. 2001.
Colton, Timothy J. and Stephen Holmes (eds.), The State after Communism: Governance in the New Russia, Rowman & Littlefield Publishers, etc. 2006.
Dawisha, Karen & Bruce Parrott (eds.), Democratic changes and authoritarian reactions in Russia, Ukraine, Belarus, and Moldova, Cambridge U.P., Cambridge 1997.
Dawisha, Karen & Bruce Parrott (eds.), Conflict, Cleavage, and Change in Central Asia and the Caucasus, Cambridge U.P., Cambridge 1997.
Fish, M. Stephen, Democracy Derailed in Russia. The Future of Open Politics, Cambridge U.P., Cambridge etc. 2005.
Herzig, Edmund, The New Caucasus. Armenia, Azerbaijan and Georgia, The Royal Institute of International Affairs, London 1999.
Jones, Stephen, Georgia: A Political History since Independence, I.B.Tauris, London and New York 2013.
Mendras, Marie, Russian Politics. The Paradox of a Weak State, C. Hurst & Co, London, 2012. (oorspronkelijk: La Russie: L’envers du Pouvoir, 2008).
Oversloot, Hans, De verwoestingen van Rusland. Een politieke geschiedenis van Andropov tot Poetin, Prometheus, Amsterdam 2017.
Remington, Thomas F., Politics in Russia, Seventh Edition, Longman, Boston etc. 2012.
Sakwa, Richard, The Crisis of Russian Democracy. The Dual State, Factionalism and the Medvedev Succession, Cambridge U.P., Cambridge etc. 2011.
Sakwa, Richard, Putin Redux. Power and Contradiction in Contemporary Russia, Routledge, 2nd edition, London 2014.
Sakwa, Richard, Frontline Ukraine. Crisis in the Borderlands, I.B. Tauris, London & New York 2016 (updated edition) [eerste uitgave 2015].
Sakwa, Richard, Henry E. Hale & Stephen White (eds.), Developments in Russian Politics, nineth edition, Duke U.P., Durham 2019,
White, Stephen, Understanding Russian Politics, Cambridge U.P., Cambridge etc. 2011.
White, Stephen, Richard Sakwa & Henry E. Hale (eds.), Developments in Russian Politics 8, Duke University Press, Durham 2014.
Wilson, Andrew, Virtual Politics: Faking Democracy in the Post-Soviet World, Yale U.P., New Haven etc. 2005.
Wilson, Andrew, Belarus. The Last European Dictatorship, Yale U.P., New Haven & London 2011.
Yuliya Yurchenko, Ukraine and the Empire of Capital: From Marketization to Armed Conflict, Pluto Press, London 2017.

Algemene literatuur:

Fagan, Adam & Petr Kopecký (eds.), The Routledge Handbook of East European Politics, Routledge, London & New York 2018.
Magocsi, Paul Robert, A History of Ukraine. The Land and Its Peoples, Second Edition, University of Toronto Press, Toronto, Buffalo & London 2010 (1996).
Riasanovsky, Nicholas V., & Mark D. Steinberg, A History of Russia, Eight Edition, Oxford U.P., New York & London 2010 (1963).
Subtelny, Orest, Ukraine: A History, Fourth Edition, University of Toronto Press, Toronto, Buffalo & London 2009 (1988).

Registratie

Zie 'Praktische Informatie'

Rooster

Zie 'MyTimetable'