Studiegids

nl en

Oriëntatievak grondslagen van het recht

Vak
2022-2023

**Op de Brightspace-omgeving van dit vak staat actuele informatie met betrekking tot de opzet van dit vak voor collegejaar 2022-2023. **

Toegangseisen

Dit vak is verplicht voor studenten Rechtsgeleerdheid met de afstudeerrichting Rechtsgeleerdheid, voor studenten Fiscaal Recht en voor studenten Notarieel Recht

Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen hier niet aan deelnemen.

Beschrijving

In het vak Grondslagen van het Recht verkrijgen studenten inzicht in de funderende begrippen van het positieve recht. Daarbij worden fundamentele vragen gesteld. Hoe kunnen rechtsregels gerechtvaardigd worden? Wat is een wet? Is er meer ‘recht’ dan het recht uit de wetboeken? Welke rol speelt de menselijke waardigheid in het recht? En wat is de betekenis van privaatrechtelijke beginselen als ‘redelijkheid en billijkheid’? Het vak biedt daarmee een inleiding in klassieke vraagstukken van de rechtstheorie, daarbij staat de binding met het positieve recht steeds voorop.

Het bestuderen van de grondslagen van het moderne recht gaat gepaard met het leren schrijven van een rechtswetenschappelijk betoog. Het vak Grondslagen van het Recht maakt onderdeel uit van de leerlijn Juridische Kernvaardigheden. Het vak biedt daarom niet alleen een reflectie op het positieve recht, getoetst in een afsluitend tentamen, maar ook een oefening in een aantal vaardigheden uit de vaardighedenlijn, in het bijzonder schrijfvaardigheid (zie hieronder onder ‘leerlijn’). Naast een eindtentamen, passen studenten de opgedane kennis daarom onder intensieve begeleiding toe in het schrijven van een eigen rechtswetenschappelijk betoog.

Kennis- en vaardighedenverweving zijn in het vak aldus nauw verbonden. Daarbij is er uitgebreide aandacht voor wat er van een rechtswetenschappelijk betoog verwacht wordt en hoe je het schrijven van zo’n tekst aanpakt. Het accent ligt op het schrijven van een overzichtelijk en logisch opgebouwd betoog, voorzien van een duidelijke structuur, een goede argumentatie en geschreven in een heldere taal. Daarnaast wordt studenten een correct gebruik van bronnen geleerd, evenals het opstellen van een literatuur- en jurisprudentielijst conform de systematiek van de Leidraad voor Juridische Auteurs. De papers worden steeds door een werkgroepdocent van feedback voorzien. Het schrijven van een rechtswetenschappelijk betoog, met gebruikmaking van de daarbijbehorende technieken, is van essentieel belang voor een geslaagde voortgang van de studie rechtsgeleerdheid die uiteindelijk met een bachelorscriptie wordt afgerond.

In het vak Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap ontwikkelen studenten deze (schrijf)vaardigheden vervolgens verder – en verbreden ze deze. Waar bij Grondslagen van het Recht de focus ligt op het schrijven van een klassiek rechtswetenschappelijk betoog over het positieve recht met een rechtstheoretische (normatieve) invalshoek, wordt bij Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap de aandacht verbreed naar het schrijven van (ook) andersoortige rechtswetenschappelijke teksten (denk daarbij aan juridisch-empirische benaderingen).

Leerlijn

Dit vak maakt binnen de opleiding Rechtsgeleerdheid deel uit van de leerlijn Juridische kernvaardigheden.

De Juridische kernvaardigheden zijn:
1. Werken met juridisch materiaal (wetsteksten, geschiedenis, arresten, juridische literatuur)
2. Onderzoeksontwerp (onderzoeksvraag, toetsingskader, methode)
3. Onderbouwd (juridisch) oordelen
4. Schrijfvaardigheid
5. Spreekvaardigheid
6. Ethisch bewustzijn (juridisch en wetenschappelijk)

Studenten leren bij dit vak de volgende vaardigheden: 1, 2, 3, 4, 6 (specifiek: juridische beroepsethiek).
Het vak bouwt voort op Inleiding Recht in vaardigheden 1 en 3, en bereidt voor op Methoden en Technieken ten aanzien van vaardigheden 2, 3, 4 en 6.

Kijk voor meer informatie op de website Leiden Law Skills.

Leerdoelen

Doel van het vak

Doel van het vak is inzicht bieden in de grondslagen van het recht en u te leren hoe u deze kennis kunt toepassen in een kritisch essay over een juridisch onderwerp. Naast kennis van en inzicht in de grondslagen van het recht, staat het ontwikkelen van (juridische) schrijfvaardigheden centraal.

Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:

  • U herkent de belangrijkste theorieën over de grondslagen van het recht en kunt uitleggen waarin ze onderling verschillen;

  • U kunt de fundamentele uitgangspunten van de democratische rechtsstaat herkennen, toelichten, weergeven, verdedigen en kritisch evalueren;

  • U kunt de argumenten pro en contra bij een onderwerp benoemen, toelichten, interpreteren, vergelijken en beoordelen.

Leerdoelen volgens de leerlijn juridische vaardigheden:

  • U kunt op hoofdlijnen rechtsregels uit wet, verdragen en jurisprudentie plaatsen in het grotere systeem van het recht.

  • U kunt een eenvoudige onderzoeksvraag opstellen voor een overzichtelijke juridische kwestie op basis van door de docent geselecteerde en toegelichte teksten.

  • U kunt een doorzichtige, navolgbare en juridisch correcte argumentatie opstellen voor de beantwoording van een eenvoudige onderzoeksvraag over een juridische kwestie.

  • U kunt voor de beantwoording van uw eenvoudige rechtsvraag/onderzoeksvraag relevante van niet-relevante argumenten onderscheiden.

  • U kunt zich een onderbouwd eigen oordeel vormen over een overzichtelijke juridische kwestie of eenvoudige onderzoeksvraag.

  • U kunt een helder gestructureerd juridisch betoog met inleiding - middendeel en conclusie schrijven over een overzichtelijke juridische kwestie.

  • U kunt een tekst schrijven in begrijpelijke volzinnen zonder taal- of spelfouten.

  • U kunt op de juiste wijze citeren uit relevante bronnen.

  • U kunt een literatuur- en jurisprudentielijst maken.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Namen docenten: prof.dr. Afshin Ellian, prof.dr. Bastiaan Rijpkema

  • Vereiste voorbereiding door studenten: bestudering van de voor de betreffende week voorgeschreven stof.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 7

  • Namen docenten: mr. dr. Gelijn Molier, mr. dr. Arie-Jan Kwak , mr. Michael Klos, mr. drs. Jip Stam e.a.

Toetsing

  • Drie schrijfopdrachten tijdens het vak en een algemene toetsing van het vak door middel van meerkeuzevragen.

Toetsing

Toetsvorm(en)
De toetsing zal geschieden middels het schrijven van drie volwaardige schrijfopdrachten waarvan het eindcijfer 60% procent van het eindcijfer van het vak uitmaakt. De algemene toetsing (aan de hand van meerkeuzevragen) van de stof zal voor 40% van het eindcijfer voor het vak bepalen.

Let op:
Beide onderdelen moeten zijn afgesloten met een voldoende om het vak te kunnen behalen.

Wanneer u een onvoldoende heeft behaald voor uw schrijfopdrachten of deze niet heeft ingeleverd, krijgt u de mogelijkheid om uw schrijfopdrachten te herkansen door middel van een herkansingsopdracht, dan wel door een vervangende schrijfopdracht te maken. Het is dus voor de schrijfopdracht niet vereist dat u minimaal een 4 moeten hebben gehaald.

Op het schriftelijke tentamen is de conditionele herkansing van toepassing. Er moet dus minimaal een 4 zijn behaald om deel te mogen nemen aan het hertentamen.

NB. Er bestaat voor dit vak geen overgangsregeling; dat betekent derhalve dat in voorgaande jaren behaalde voldoendes voor deelopdrachten niet langer geldig zijn.

Examenstof

Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur (zie hieronder) en hetgeen behandeld is tijdens de hoorcolleges en de werkgroepen voor zover dat niet onder de hieronder voorgeschreven verplichte literatuur zou vallen.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:

  • P. Cliteur & A. Ellian, A New Introduction to Jurisprudence, Routledge: London and New York 2019.

  • Een Nieuw Commentaar op de Grondwet, o.r. van A. Ellian en B. Rijpkema, Boom: Amsterdam 2022.

De overige literatuur zal in Brightspace bekend worden gemaakt.

Aanmelden

Zie voor informatie over aanmelding de website onder het kopje “aanmelding onderwijs en tentamens”.

Contact

  • Vakcoördinator: mr. dr. A.J. Kwak

  • Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.29

  • Telefoon: 071 - 527 89 50

  • E-mail: a.j.kwak@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Metajuridica

  • Afdeling: Encyclopedie van de rechtswetenschap

  • Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 16.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48

  • E-mail: encyclopedie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Indien er van overheidswege (corona-)beperkingen worden opgelegd, is deze vakbeschrijving onderhevig aan wijzigingen.