Studiegids

nl en

Factchecken

Vak
2021-2022

Toegangseisen

Studenten die zijn toegelaten tot de masteropleiding Journalistiek & Nieuwe Media hebben toegang tot dit vak.

Beschrijving

De manier waarop journalisten bronnen gebruiken is een cruciaal element van hun dagelijkse praktijk en hun professionele identiteit. Hun nieuws komt ‘uit betrouwbare bron’, maar één bron is niet genoeg en elke bron heeft een belang.

Hoe gebruiken journalisten bronnen? En hoe gebruiken bronnen (politici, bedrijven, wetenschappers, activisten…) journalisten? Welke invloed hebben bronnen op het nieuws, en via het nieuws op de samenleving? En met welke methoden kunnen we onderzoek doen naar deze vragen? In het college Bronnenonderzoek verdiepen studenten zich in de literatuur over journalisten en hun bronnen, en doen ze zelf kritisch praktijkonderzoek naar journalistiek bronnengebruik. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar factchecken als nieuwe journalistieke specialisatie.

In deze werkgroep kijken we zowel naar bronnengebruik op microniveau (hoe gaan journalisten te werk als ze een persbericht tot nieuwsbericht bewerken?) als op macroniveau (welke bronnen bepalen het beeld dat de nieuwsconsument krijgt van misdaad?), en zowel naar het proces als naar de producten. Toonaangevende theorieën en concepten zijn de sociale constructie van maatschappelijke problemen, framing, retorica en boundary work. Methoden die aan bod komen zijn onder meer etnografie, reconstructie-interviews, en kwantitatieve en kwalitatieve inhoudsanalyse.

Studenten verdiepen zich hierin aan de hand van de literatuur, kleinere onderzoeks- en presentatieopdrachten en gastcolleges. De eindopdracht is een literatuuronderzoek. Daarnaast schrijven de studenten een factcheck voor www.nieuwscheckers.nl, waarop Leidse studenten journalistiek de feiten in het nieuws controleren. Deze praktijkopdracht wordt voorbereid met oefeningen en instructie (o.a. in de verificatie van foto en video) en uitgevoerd tijdens het tweede deel van het vak Crossmediale Onderzoeksweken.

Leerdoelen

Kennis en inzicht Kennis van en inzicht in de belangrijkste theorieën op het gebied van de relatie tussen journalisten en hun bronnen.

Toepassen kennis en inzicht In staat zijn om belangrijke theoretische concepten uit de academische literatuur over nieuwsbronnen (zoals framesponsors, claimsmakers, definitiemacht) toe te passen op verschillende nieuwsmedia en journalistieke genres en producties.

Oordeelsvorming Een gefundeerd oordeel kunnen formuleren over de kwaliteit van journalistiek bronnengebruik en over aard en impact van factchecking.

Communicatie In staat zijn om conclusies, alsmede de kennis en beweegredenen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen door middel van een paper die een onderwerp uit de literatuur verder uitdiept. In staat zijn om kritisch te reflecteren op bronnengebruik in het nieuws en daar verslag van te doen middels een factcheck.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Werkcollege

Toetsing en weging

Toetsing

  • Opdracht factchecken

  • Paper

Weging

  • Opdracht factchecken (35%)

  • Paper (65%)

Herkansing

Beide onderdelen 1 en 2 kunnen eenmaal herkanst worden. Bij herkansing geldt het hoogste cijfer. Als het totale eindcijfer na herkansing(en) nog onvoldoende is (5,4 of lager), moet het hele vak opnieuw gevolgd worden in het volgende jaar.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van de paper wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van de paper plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Er wordt gewerkt met een syllabus die via Brightspace wordt gedistribueerd.
Alle artikelen zijn online beschikbaar.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over Usis vind je op de website. Bij problemen met inschrijven voor vakken kan men het secretariaat raadplegen; mail naar: osz-oa-arsenaal@hum.leidenuniv.nl

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

n.v.t.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Arsenaal

Opmerkingen

Voor dit college, dat voor een belangrijk deel bestaat uit het aanleren van vaardigheden, geldt een aanwezigheidsplicht. Bij twee gemiste colleges krijgen studenten een extra opdracht ter compensatie, bij drie gemiste colleges moeten zij de werkgroep volgend jaar overdoen.