Studiegids

nl en

Parlementaire pracht & praal: ritueel, ceremonieel en symboliek in de Tweede Kamer

Vak
2020-2021

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

Hoe zal Prinsjesdag er in september 2020 uitzien? Nu de Eerste Kamer in de Ridderzaal bivakkeert om op anderhalve meter afstand van elkaar te kunnen vergaderen, is deze zaal zeker te klein voor de leden van de Staten-Generaal, oftewel voor de Eerste en Tweede Kamer samen. Misschien wijken zij wel uit naar ’t Plein? En zal de koning de Troonrede voordragen via Zoom of toch gewoon vanaf zijn troon tegenover de leden?

Parlementaire ceremonies en rituelen lijken op het eerste gezicht het toonbeeld van continuïteit en harmonie. Normaliter is de derde dinsdag van september een feest van herkenning; de koets, de jurk, de billentikkers en hoedjes, de openingszin, het koffertje, kortom precies zoals een politiek ritueel hoort te zijn. Toch zullen we zien dat ondanks alle veranderingen die Prinsjesdag dit jaar zal ondergaan, de vormgeving van het ritueel in het teken moet staan van de staatkundige verhouding tussen het parlement, de regering en het staatshoofd. Waarom heeft een parlement een ritueel als Prinsjesdag nodig om de grenzen tussen de verschillende machthebbers te markeren?

Historici, politicologen en bestuurskundigen hebben de afgelopen decennia veel onderzoek gedaan naar de rituelen, ceremonies en symbolen in de parlementaire politiek. Klopt het beeld dat het grote publiek heeft van deze strak vormgegeven momenten, namelijk dat het tradities zijn die door de tijd heen nauwelijks zijn veranderd?

De studenten kiezen een ritueel/ceremonie/symbool in het Nederlandse parlement en schrijven een werkstuk op basis van secundaire literatuur. Voorbeelden van onderwerpen zijn het inwijdingsritueel van nieuwgekozen Kamerleden, voorzittersverkiezingen, fysieke aankleding van het parlement en het inhuldigingsritueel van de Oranjevorst. Zij besteden daarbij in het bijzonder aandacht aan de rol die deze handelingen spelen bij het bepalen van de grenzen van de parlementaire macht. Omdat de literatuur die studenten voor dit college bestuderen niet alleen betrekking zal hebben op de Nederlandse casus, kan in de werkstukken aandacht uitgaan naar hoe het Nederlandse parlement zich verhoudt tot buitenlandse parlementen. Voor studenten die internationaal vergelijkend te werk willen gaan, kan de theorievorming over parlementair ritueel ook onderwerp van een werkstuk zijn. Op basis van deze literatuurstudie nemen de studenten tijdens de werkcolleges actief deel aan de discussie over de functie van ritueel en ceremonieel in de parlementaire politiek.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;

  • bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) verwerft inzicht in de internationale theorievorming over parlementair ritueel;

  • 9) verwerft inzicht in de aard en betekenis van rituelen in de Nederlandse parlementaire politiek vanaf 1815;

  • 10) leert kritiscch reflecteren op de rol van traditie in de Nederlandse politiek.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 8-10

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-4, 8-9

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 5

  • Opdracht 1 (peer review van historiografisch debat in inleiding werkstuk)
    getoetste leerdoelen: 1, 4-5, 8-9

  • Opdracht 2 (hoofdstuksynopsis)
    getoetste leerdoelen: 2, 4

Weging

  • Werkstuk: 65%

  • Mondelinge presentatie: 20%

  • Participatie: 15%

  • Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van de opdrachten en het werkstuk geldt de deadline, zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

[NB: onder voorbehoud. Literatuur wordt verstrekt door docent of is online raadpleegbaar. De literatuur hoeft niet voorafgaand aan het college bestudeerd te worden.]

  • Baalen, C. van, en J. Raakers, ‘Prinsjesdag: “de eenige politieke feestdag die ons volk kent”’, in: idem, e.a. (red.), Het feest van de democratie. JPG (Amsterdam 2008) 27-46.

  • Hoetink, C., Macht der gewoonte. Regels en rituelen in de Tweede Kamer na 1945 (Nijmegen 2019)11-22 en 205-270.

  • Kertzer, D., Rituals, politics and power (New Haven 1998).

  • Tanja, E., Goede politiek. De parlementaire cultuur van de Tweede Kamer, 1866-1940 (Amsterdam 2010) 159-240.

  • Turpijn, J., Mannen van gezag. De uitvinding van de Tweede Kamer, 1848-1888 (Amsterdam 2008) 25-78.

  • Velde, H. te, Het theater van de politiek (Amsterdam 2003).

  • Waylen, G., ‘Researching ritual and the symbolic in parliaments: An institutional perspective’ The Journal of Legislative Studies 16:3 (2010) 352-365.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Lauren Lauret

Opmerkingen

geen