Studiegids

nl en

Modernidad en América Latina

Vak
2020-2021

Toegangseisen

Ingeschreven staan als student van de (Onderzoeks) Master Latijns-Amerikastudies of van een ander masterprogramma bij een Nederlandse universiteit. Deze cursus is toegankelijk voor studenten die beschikken over een goede beheersing van de Spaanse taal of /en passieve beheersing van de Spaanse taal met een actieve beheersing van het Portugees.

Beschrijving

In deze cursus wordt aandacht besteed aan de fascinaties en frustraties die Latijns-Amerikanen hebben met het verschijnsel moderniteit en de hieraan gekoppelde vertogen. Vooral de elites hebben in de loop van de tijd tal van moderniseringsprojecten uitgevoerd met als doel diverse politieke, culturele en economische innovaties afkomstig uit Europa en de Verenigde Staten in Latijns-Amerika na te bootsen, met vaak teleurstellende of asymmetrische resultaten. Ook wordt gekeken naar de wijze waarop de gewone Latijns-Amerikaanse bevolking omgaat met de moderniteit die van buiten de regio op hen afkomt. Sommige elementen daarvan worden direct verworpen, terwijl andere aspecten van die moderniteit omgevormd worden tot bruikbare instrumenten ten dienste van hun eigen sociale en culturele behoeften.

De overdraagbare vaardigheden in deze cursussen zijn: analytisch denken (analytische vaardigheden, abstractie, bewijsvoering); verantwoordelijkheid (eigenaarschap, zelfdiscipline, verantwoordelijke houding t.o.v. eigen project, fouten erkennen); inzet (toewijding, motivatie, proactieve houding, eigen initiatief); zelfregulering (zelfstandigheid, zicht op eigen doelen, motieven en capaciteiten); mondelinge communicatie (presenteren, spreekvaardigheid, luisteren); schriftelijke communicatie (schrijfvaardigheid, verslagleggen, structureren, samenvatten); kritisch denken (vragen stellen, aannames controleren); creatief denken (vindingrijkheid, nieuwsgierigheid, out of the box denken), en interculturele vaardigheden (communicatie met verschillende culturen).

Leerdoelen

  1. Het analyseren van de historische processen van Latijns-Amerika in het kader van de moderniteit.
  2. Het identificeren van de specifieke gebieden waarin de moderniteit in Latijns-Amerika gefunctioneerd heeft.
  3. Het identificeren van de ideologische componenten van het discours over de nationale identiteit in Latijns-Amerika met betrekking tot de moderniteit.
  4. Het analyseren van de tegenstrijdigheden, paradoxen en uitdagingen die voortvloeien uit het proces van modernisering in Latijns-Amerika.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges (100%), individueel referaat en paper.

Toetsing en weging

Toetsing

De toetsing bestaat uit twee delen:
A. Een individuele mondelinge presentatie van 10 minuten over een specifiek thema gerelateerd aan moderniteit en identiteit.
De aspecten die geëvalueerd worden zijn:

(a) duidelijkheid in de uiteenzetting

(b) de relevantie van het gekozen thema

(c) academische taalbeheersing/taalgebruik

(d) proxemiek

(e) de capaciteit om het onderwerp kort te presenteren

(f) kwaliteit van de ingezette middelen.

B. Een paper van minimaal 6.000 en maximaal 6.500 woorden, gerelateerd aan het gekozen thema van de presentatie.
De aspecten die beoordeeld worden zijn:

(a) coherentie en duidelijkheid van het schrijven

(b) kwaliteit van de argumentatie

(c) analyseniveau van de inhoud

(d) geschikt gebruik van de bibliografische bronnen

(e) schreven in academische/wetenschappelijke taal

(f) formele presentatie van de tekst.

Weging

A. Presentatie: 30% van het eindcijfer.
B. Paper: 70% van het eindcijfer.

Herkansing

Herkansing vindt plaats indien het cijfer van het eindwerkstuk lager is dan 6,0. De herkansing bestaat uit een nieuwe verbeterde versie van het eindwerkstuk binnen een beperkte tijd.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

  • ANDERSON, B. (1993). Comunidades imaginadas. Reflexiones sobre el origen y la difusión del nacionalismo. México, D.F.: Fondo de Cultura Económica. Capítulo I, ‘Introducción’ (pp. 17-25); Capítulo II, ‘Las raíces culturales’ (pp. 26-62).

  • BABB, F.E. (2011). The Tourism Encounter. Fashioning Latin American Nations and Histories. Stanford: Stanford University Press.

  • BARABAS, A.M. (2000). ‘La construcción del indio como bárbaro: de la etnografía al indigenismo’, Alteridades, 10 (19), pp. 9-20.

  • BELLO, A. (2004). Etnicidad y ciudadanía en América Latina. La acción colectiva de los pueblos indígenas. Santiago de Chile: Naciones Unidas/CEPAL/GTZ.

  • COLMENARES, G. (2006). Las convenciones contra la cultura. Ensayo sobre historiografía hispanoamericana del siglo XIX. Santiago de Chile: DIBAM/Centro de Investigaciones Diego Barros Arana.

  • CORONIL, F. (2000). ‘Naturaleza del poscolonialismo: del eurocentrismo al globocentrismo’, in: E. Lander (comp.), La colonialidad del saber: eurocentrismo y ciencias sociales. Perspectivas latinoamericanas (pp. 87-111). Buenos Aires: CLACSO.
    URL: http://www.cholonautas.edu.pe/modulos/biblioteca2.php?IdDocumento=0439

  • DOMINGUES, J.M. (2009). La modernidad contemporánea en América Latina. Buenos Aires: Siglo XXI Editores/CLACSO.

  • FRANCO, J. (1997). ‘La globalización y la crisis de lo popular’, Nueva Sociedad, 19, 62-73,
    URL: http://www.nuevasoc.org.ve/n149/ens.htm

  • FREI, R. & ROVIRA KALTWASSER, C. (2008). ‘El populismo como experimento político: historia y teoría política de una ambivalencia’, Revista de Sociología, 22, 117-140
    URL: http://www.revistas.uchile.cl/index.php/RDS/article/view/14485

  • GIMÉNEZ, G. (2003). ‘La cultura como identidad y la identidad como cultura’, UNAM, Instituto de Investigaciones Sociales, México,
    URL: http://perio.unlp.edu.ar/teorias2/textos/articulos/gimenez.pdf

  • GÓMEZ GARCÍA, P. (2007). ‘El fetichismo de la identidad cultural. Por un enfoque más científico y crítico’, in: J.M. Rubio Ferreres et al. (eds.), Identidad, historia y sociedad, capítulo 2 (pp. 55-80). Granada: Editorial Universidad de Granada.

  • HERMET, G. (2003). ‘El populismo como concepto’, Revista de Ciencia Política, XXIII(1), 5-18,
    URL: http://redalyc.uaemex.mx/src/inicio/ArtPdfRed.jsp?iCve=32423101

  • HOBSBAWM, E. (2012). ‘Introducción: la invención de la tradición’, in: E. Hobsbawm & T. Ranger (eds.), La invención de la tradición (pp. 7-21). Barcelona: Crítica.

  • LACLAU, E. (2005). La razón populista. Buenos Aires: Fondo de Cultura Económica.

  • LARRAÍN, J. (2000). Identity and Modernity in Latin America. Cambridge: Polity Press.

  • LÓPEZ DE AYALA, M.C. (2004). ‘El análisis sociológico del consumo: una revisión histórica de sus desarrollos teóricos’, Sociológica, 5, 161-188.

  • MARTÍN BARBERO, J. (2001). De los medios a las mediaciones. Comunicación, cultura y hegemonía. III parte, capítulo I ‘Los procesos: de los nacionalismos a las transnacionales’ (pp. 164-202). México, D.F.: Ediciones G. Gili, 6ª edición.

  • RUBIO FERRERES, J.M. (2007). ‘Las identidades en la era de la globalización mediática’, in: J.M. Rubio Ferreres et al. (eds.), Identidad, historia y sociedad, capítulo 4 (pp. 107-134). Granada: Editorial Universidad de Granada.

  • SUBERCASEAUX, B. (2004). ‘Primera parte: apropiación cultural’, in: B. Subercaseaux, Historia de las ideas y de la cultura en Chile, tomo III (pp. 15-31). Santiago de Chile: Editorial Universitaria.

  • VICTORIANO SERRANO, F. (2010). ‘Estado, golpes de Estado y militarización en América Latina: una reflexión histórico-política’, Argumentos, 23(64), 175-193,
    URL: http://www.redalyc.org/src/inicio/ArtPdfRed.jsp?iCve=59518491008

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Registreren Studeren à la carte

Registreren Contractonderwijs

Contact

Mr. Dr. P.A. Isla Monsalve

Onderwijsadministratie: Reuvensplaats

Studiecoördinator: Tim Sanders

Opmerkingen

Aanwezigheid is verplicht. De studenten mogen maximaal 2 colleges missen. Afhankelijk van de mate van overschrijding van dat maximum, kan de docent besluiten de student aanvullende opdrachten op te leggen.

Deze cursus bestaat uit 13 lessen van elk 2 uur, verdeeld over 13 weken.

In deze cursus is Brightspace permanent gebruikt voor het ter beschikking stellen van: het programma van de cursus, studiemateriaal (bibliografie en PowerPointpresentatie van elke sessie), methodologische indicaties en instructies, specifieke informatie over elk college en de indeling van de opdrachten en het eindwerkstuk.